فصل 26 كلامى با علامه نراقى

مرحوم نراقى در بحث قبله مستند , در تعيين قبله مواضعى كه با مكه در جهت و عرض متحدند , از دائره هنديه فرموده است :

( و ان اتحدا عرضا فقط فعد من نقطة المغرب الى الشمال بقدر العرض ان زاد طول البلد , و من نقطة المشرق اليه بقدره ان نقص , فالخط الواصل بين مركز الدائرة و منتهى الاجزاء العرضية على صوب القبلة) .

مبدا طول در قبله مستند به همان روش سلف آخر عمارت در جهت غرب است . اين روشى پسنديده بود كه هم طول بلاد بر يك نهج مستقيم اعنى فقط بر زيادت , محسوب مى شد كه براى جمعيت خاطر محاسب دخلى به سزا دارد , و هم اينكه ارضى و سماوى مماثل هم مى باشند , زيرا مبدا طول كواكب اول حمل بر توالى از مغرب به مشرق است .

مفاد كلام صاحب مستند اين است : اگر بلد و مكه فقط در عرض و جهت اتحاد داشته باشند نه در طول , زيرا مقصودش از كلمه فقط اين است كه اتحاد در طول خارج شود نه متحد در جهت , اگر