عاجز خواهند بود. بديهى است كه وقتى امكان تشخيص راه صحيح مشكل شود اغلب مردم خود به خود يا در اثر تبليغات گوناگون دشمنان و بد خواهان به مسيرهاى انحرافى سوق داده مى شوند.

2 ـ مشكل شدن دين دارى

پاى بندى به احكام و مقررات دينى فضا و بستر مناسبى لازم دارد. به شهادت روايت هاى زيادى، يكى از گرفتارى هاى دوران غيبت، ناپاى بندى به ارزش هاى دينى است. اين مسأله ناشى از عواملى است كه در لابلاى سخنان معصومين(عليهم السلام) به آن ها اشاره شده است.

مولاى متقيان(عليه السلام) در روايتى مى فرمايد: «سوگند به خدايى كه حضرت محمد(صلى الله عليه وآله)را بحق براى پيامبرى برگزيده و او را بر همه ى مخلوقات فضيلت و برترى داده است، مساله ى ظهور امام عصر (عج) واقع نخواهد شد مگر پس از يك دوران سخت حيرانى و سرگردانى كه در آن شرايط كسى جز افراد خالص و پاكيزه كه يقين را با تمام وجود خود لمس كرده باشند در پاى بندى به دين استوار و پا برجا نخواهند ماند. پروردگار عالم از چنين كسانى كه با وجود آن همه ى نابسامانى در دين ثابت قدم اند براى ولايت ما پيمان گرفته و در دل هاى آنان ايمان را تثبيت كرده و با عنايات خاصى كه به آنان دارد مورد تأييدشان قرار داده است».[1]

آن حضرت در روايت ديگر با تشبيهى محسوس سختى دين دارى را در دوران غيبت ترسيم مى كند و مى فرمايد: «صاحب الامر (عج) دوره ى غيبتى دارد كه در آن زمان هر كس كه به دين خود چنگ زند و بر آن استوار باشد همانند كسى است كه با دست خود بخواهد بوته هاى خار را بكند [براستى چه كسى مى تواند با دست خود