دو رساله نهج البلاغه چيست , و ما هو نهج البلاغه

پيش از جاحظ كسى كه به اين عنوان كلمات قصار امير عليه السلام را گرد آورده باشد نه ديده ايم و نه شنيده ايم , چنانكه رساله موجز و مفيد([ نهج البلاغه چيست]) بر اين مدعى شاهد صادق است كه گويد : نخستين كسى كه به جمع كلمات قصار حضرت على عليه السلام مبادرت نموده جاحظ متوفى به سال 255 بود كه به نام ([ مائه كلمه]) مشهور گرديد .

در رساله نامبرده 66 شرح بر نهج البلاغه و چندين شرح بر بعضى از خطب و رسائل و كلمات قصار آن حضرت معرفى شده است . و در تسميه مذكور ناظر به رساله ارزشمند و ارجمند([ ما هو نهج البلاغه]) تأليف شهرستانى است چنانكه در آغاز آن آمده است([ : و نخستين بار است كه راجع به نهج البلاغه در زبان فارسى رساله اى نگاشته شده و پيش از اين جناب سيد اجل آقاى سيد هبه الدين شهرستانى در اين موضوع رساله اى به نام([ ما هو نهج البلاغه]) مرقوم و به سال 1352 در بغداد چاپ شده و در اين رساله بسيارى از مطالب آن ترجمه گرديده است .