عالمان اخلاق و عارفان به نفس در كتب تفصيلى خود هر يك از اين مراحل و يا موانع را مشخص نموده و طريق گذر از آنها را با استعانت از دست آوردهاى انبياء و اولياء الهى نشان داده اند مانند آنچه در مراحل صبر و يا درجات علم اظهار داشته و يا از خصوصيات آز , حرص , ولع و ساير رذائل درونى افشا نموده اند

اى داود همانا مردان با تقوى شبهايشان را نخوابند مگر آن كه نمازشان را براى من بگذارند و روزهايشان را به پايان نرسانند مگر آنكه در ياد من باشند

اى داود عارفان سرمه بيدارى شب بر چشمان خويش در كشيده و قيام شب بر خود هموار نموده اند تا از اين رهگذر در رضاى من طلب خود باز جويند

اى داود هر كس مرا در شب , هنگامى كه همگان در خوابند سر به نماز آورد و جستجوى من نمايد پس من به فرشتگان دستور مى دهم تا به او استغفار كنند , حال آنكه بهشت من در اشتياق او باشد پس هر تر و خشكى بر او دعا مى نمايد و روايت شده است , خانه اى كه به شب در آن نماز گزارده شود و قرآن تلاوت گردد براى اهل آسمان بدان سان نورافشانى مى كند كه ستارگان درخشان براى اهل زمين

و رسول خدا ( ص ) فرمود : مگر نماز شب خوانان را نمى بينيد كه چهره هايشان از همه زيباتر است آنانكه شب با خداى سبحان خلوت كردند , پس خداى تعالى آنان را به جامعه اى از نور خود پوشاند

روايت شده است , خداى تعالى به يكى از صديقين وحى فرمود كه از ميان بندگانم , مرا بندگانى است كه من را دوست ميدارند پس من نيز آنان را دوست