و حقيقي انسان توجه مي دهد؛ ليکن تنها مبدئي که انسان را اين سان مي شناسد و مي شناساند، خالق انسان است؛ چنان که تأمين نيازهاي او را خالق و آفريدگارش که به حقيقت او توجه دارد، به عهده دارد.

جهات عقلي و قلبي و احساسي انسان

انسان، همان طور که داراي جهت عقلاني است که حقايقي را درک

مي کند، جهت عاطفي و احساسي نيز دارد که گرايش هاي او را تامين مي کند. وي، عقل و شعوري دارد که بخش هاي ادراکي وجود او او را تأمين مي کند و نيز قلبي دارد که مشاهدات عرفاني او را تامين مي نمايد. همچنين او خيال و وهمي دارد که تحت پوشش عقل نظري به درک امور خيالي و وهمي مي پردازد و نيز شهوت و غضبي دارد که اگر تحت هدايت عقل عملي فعاليت کنند، به امور سودمند محبت صحيح پيدا مي کنند و از چيزهاي زيان بار، کراهت درست دارند. انسان براي هدايت عقل نظري اش در جهت انديشه و درک و در جهت عقل عملي اش در گرايش ها و اَعمال، به هدايت همه جانبه نيازمند است تا او را در صراط مستقيم راهمايي کند؛ هم عقايد صائب را به او بشناساند وهم اخلاق و رفتار صالح را به اوا رائه نمايد تا هم معرفت او و هم محبت و کراهتش سامان يابد و در نتيجه، رفتار و گفتار او نظامند شود.

دين و نيازهاي عقلاني و احساسي

انسان در بُعد انديشه، بسياري از معارف و حقايق علمي را نمي داند و در جهت عمل نيز فاقد بسياري از فضايل اخلاقي و عملي است و دين، همان حقيقتي است که حقايق علمي و فضايل اخلاقي را براي تحصيل کمال اختياري در دسترس او قرار مي دهد. از اين رو، خداي سبحان راهنماياني را براي تعليم معارف و حقايق علمي مورد نياز انسان و تکميل جهت نفساني اش به سوي او مبعوث مي کند و انسان با