امّت اسلام را از آسيب تشتّت محفوظ کرده است، حضرت اميرالمؤمنين عليه السّلام نيز اولاً از لَوْث هر گونه تفرقه و رَوْث هر گونه مخالفت ملّي، مطهّر بود و هماره در مسير وفاق همگانْ گام برمي داشت. از اين رو، در نامه اي به ابوموسي اشعري چنين مرقوم فرمود: ¦«و ليس رجل ـ فاعـْلم ـ أحـْرص علي جماعة أمّة محمد صلي الله عليه و اله و سلّم و ألفتها منّي أبتغي بذلک حسن الثواب وکرم المَاب»¦؛ 1 بدان که هيچ کس چون من به اتحاد، اجتماع و ائتلاف امّت اسلامي حريص نيست؛ من در اين آزمندي، پاداش نيک و فرجام کريمانه را از خداوند درخواست دارم. ثانيا آن حضرت عليه السّلام خطر تفرقه را انذار و تحذير مي فرمود: ¦«فإياکم و التّلوّن في دين الله فإنّ جماعةً فيما تکرهون من الحقّ خيرٌ من فرقةٍ فيما تحبّون من الباطل و إن الله سبحانه لم يعطِ أتحداً لم يعطٍ أحداً بفُرقةٍ خيراً ممّن مضي و لا ممِّن بقي»¦؛ 2 از رنگ بازي در دين خدا بر حذر باشيد؛ زيرا اتحاد در مسير حقّ، هر چند به آن مايل نباشيد، بهتر است از اختلاف در راه باطلي که به آن علاقه منديد؛ خداي سبحان هيچ کس را در گذشته و حال و آينده در اثر تفرقه خير نداده و نخواهد بخشيد.

چون حضرت علي عليه السّلام عِدل قرآن حکيم است، او نيز منشأ اتحاد ملّي را عقل مداري ملّـت و مبدأ اختلاف ملي را هوا محوري آنان مي داند؛ همان طور که قرآن کريم بي خردي را مايه پراکندگي مي داند. اميرالمؤمنين عليه السّلام نابخردي و زشتي و پلشتي دل را پايه تفرقه دانسته، مي فرمايد: ¦«و إنما أنتم إخوانٌ علي دين الله، ما فرّق بينکم إلاّ خبث السّرائر و سوءٌ الضّمائر»¦؛ 3 شما، به استناد کلام خدا إنّما المؤمنون إخوة 4 برادران ديني يک ديگريد؛ هيچ چيزي غير از سريره پليد و ضمير زشت، سبب