مى‌شد. بدين سبب، با آن‌كه بسيار بردبار بود، گاه دلگير مى‌شد و به‌گوشه‌اى مى‌شتافت; ولى فرود آمدن آيات اميدبخش قلبش را نيرو مى‌بخشيد. [1]

‌ شكنجه‌هاى جسمى و روانى، بهانه‌گيرى‌هاى بى‌مورد، [2] درخواست‌هاى بى‌جا، [3] پرسش‌هاى بى‌منطق و نامعقول، [4] فحش‌هاى ركيك، تهمت سحر و جنون و... [5] شيوه‌هاى مبارزه سپاه جهل عليه شخصيت نبى‌اكرم (صلى الله عليه وآله) بود. [6] و براى هريك شواهدى چند در آثار و اسناد تاريخى به چشم مى‌خورد.

اقدامات عليه بنيان فكرى نهضت

مشركان مكه به‌خوبى دريافته بودند كه قرآن پشتوانه قوى نهضت اسلام، گره‌گشاى مشكلات، خنثا كننده توطئه‌ها و مايه آرامش واقعى پيامبر (صلى الله عليه وآله) است. بدين سبب، عليه اين سرچشمه حيات به اقدام‌هايى دست يازيدند. بخشى از اين اقدام‌ها عبارت است از:

1. تحريم شنيدن قرآن ; سرسخت‌ترين دشمنان پيامبر (صلى الله عليه وآله) كه به‌منظور آزار و حتى كشتن وى به ملاقاتش مى‌آمدند، وقتى آيات قرآن را مى‌شنيدند، نا خودآگاه ايمان مى‌آوردند. براى جلوگيرى از گرويدن افراد بيش‌تر به پيامبر (صلى الله عليه وآله) قانون تحريمِ گوش‌دادن به قرآن تصويب شد. [7] مشركان حتى به مسافرانى كه براى طواف كعبه به مكه مى‌آمدند، دستور دادند در گوش خود پنبه قرار دهند و نزديك پيامبر (صلى الله عليه وآله) نروند. داستان طفيل بن عمرودوسى، از بزرگان قبيله ‌بنى غنم‌ و اسعدبن‌زراره و درايت آن‌دو در بيرون آوردن پنبه از گوش، دو نمونه از اجراى اين مصوبه شمرده مى‌شود.

‌ البته اين قانون آن‌قدر احمقانه بود كه حتى تصويب‌كنندگانش نيز بدان پاى‌بند نماندند و درشمار نخستين قانون شكنان جاى گرفتند. [8]