جريان سقيفه و شكل‌گيرى خلافت

خلافت ابوبكر

خبر رحلت پيامبراكرم (صلى الله عليه وآله) به سرعت منتشر شد و مردم مدينه را در نگرانى و اندوه فرو برد. در ميان ناله‌ها و فريادهاى مردم، يكى از صحابه با صداى بلند گفت: اين چه نادانى است كه شما داريد، چرا مى‌گوييد پيامبر مرده است؟ نه، چنين گفتارى صحيح نيست; اين سخن منافقان است. ابن‌عباس به او نزديك شد و اين آيه را خواند: و ما محمد الاّ رسول قد خلت من قبله الرسل أ فان مات أو قتل إنقلبتم على أعقابكم...‌. [1] مرد قانع نشد و تهديد كرد: اگر كسى بگويد پيامبر مرده است، دست و پايش را قطع مى‌كنم. پيامبر به آسمان‌ها رفته است و باز مى‌گردد.

‌ مردم ناباورانه اشك مى‌ريختند. ابوبكر از راه رسيد، آيه را دوباره تلاوت كرد و بانگ برآورد: پيامبر مرده است، اما خداى او نمرده است.

‌ هيجان مردم فرو نشست [2] و اندوه و ناله‌هايشان ادامه يافت. وقتى مراسم تجهيز و تكفين پيامبرخدا (صلى الله عليه وآله) برپا شد، پيكى آهسته به ابوبكر گفت: عمر تو را مى‌خواند. ابوبكر، كه مراسم تدفين و تجهيز پيامبر را مهم‌تر مى‌ديد، ناخشنود شد و سخن پيك را ناديده گرفت. قاصد دوباره پيام آورد. ابوبكر اين‌بار اجابت كرد و همراه عمر و ابوعبيده روانه سقيفه شد.

‌ درباره تشكيل سقيفه سؤالات و پرسش‌هايى وجود دارد كه بخشى از آن عبارتند از:

‌ الف. سقيفه گنجايش چند نفر را داشت؟

‌ ب. چرا اجتماع در آن هنگام و در آن‌جا برقرار شد؟

‌ ج. چرا گروهى از انصار در سقيفه گرد آمده بودند؟

‌ د. چه كسى انصار را به اجتماع دعوت كرد؟