مادى و مال و منال ) به پست تر و پايين تر از خودم نگاه كنم و از نظر به بالاتر از خود بپرهيزم ; و مرا سفارش كرد به بينوايان و تهيدستان عشق ورزم و به آنان نزديك باشم ; و مرا سفارش كرد كه حق را گويم گرچه تلخ باشد ; و مرا سفارش كرد كه صله ى رحم كنم گرچه رحم من به من پشت كرده باشد ; و مرا سفارش كرد كه در راه خدا و براى دين از ملامت ملامت كننده نترسم و مرا سفارش كرد كه زياد « لا حول و لا قوة الاّ بالله العلى العظيم » گويم ; زيرا اين ذكر از گنج هاى بهشت است .

1 ـ نظر به مادون و چشم پوشى از نظر به مافوق

چنين حالتى كه از سفارشات بسيار مهم پيامبر است و در هر فرصتى مردم را به آن توجه داده اند ، اگر با تمرين در باطن انسان تحقق يابد ، انسان را به عرصه گاه قناعت و شكرگزارى مى كشاند و از هجوم حرص و طمع كه محصول تلخ چشم هم چشمى است در مصونيت مى برد .

انسان ها بنا به فرموده ى قرآن مجيد به خاطر مصالحى از نظر رزق و روزى و مال و منال يا در وسعت و گشايشند يا در مضيقه و تنگى .

پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) مى فرمايد :

در هر مرتبه اى از امور مادى هستى براى اين كه سپاسگزار خدا باشى و قدر نعمت هاى او را بدانى و به داده ى حق كه بر اساس مصلحت و حكمت است قانع باشى ، به مادون خود بنگر و از چشم دوختن به مافوق خويش چشم بپوش ; زيرا هنگامى كه در امور مادّى به مافوق خود چشم بدوزى ، ديو حرص و آز و شيطان، طمع و زياده خواهى تو را وادار مى كند كه همه ى همّ و غمّ و فكر و انديشه ى خود را در به دست آوردن متاع دنيا و مال و ثروت به كار گيرى تا با مافوق خود مساوى و برابر شوى ، يا از او پيشى گيرى ; و اگر در اين زمينه نتوانى از راه