درس دهم‌ [1] مشيت، قضا و امتحان الهى‌

عَنْ أَبِى عَبْدِاللَّهِ (ع) قَالَ (ع)

«مَا مِنْ قَبْضٍ وَ لَا بَسْطٍ إِلَّا وَ لِلَّهِ فِيهِ مَشِيَّهٌ وَ قَضَاءٌ وَ ابْتِلَاء». [2]

اين حديث شريف اگر چه كوتاه به نظر مى‌رسد، ولى بسيار ارزنده، مفيد و پر مغز است.

ترجمه مختصر روايت اين است كه در هر تنگنا و فشارى و هر توسعه وگشايشى كه در زندگى فرد يا افرادى به وجود مى‌آيد، هم مشيّت و قضا و قدر الهى و هم ابتلا و امتحان خداوند وجود دارد.

اولًا؛ ظاهر روايت اين است كه هر سه مورد مشيت، قضا و ابتلاى خداوند، هم در صورت قبض و هم در صورت بسط وجود دارد.

ثانياً؛ عموم روايت، مفيد اين معنا است كه خداوند تبارك و تعالى در تمام تحولات و قبض و بسطهاى فردى و اجتماعى نقش دارد؛ هم به صورت مشيّت، هم به صورت قضا و هم به صورت امتحان.

مشيّت و قضا تنها به ذات مقدس خداوند تبارك و تعالى انتساب دارد و در

[1]. اين درس در جلسه دويست و پانزدهم خارج اصول معظم له ايراد گرديده است.

[2]. عَلِى بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِالرَّحْمَنِ عَنْ حَمْزَهَ بْنِ مُحَمَّدٍ الطَّيَّارِ عَنْ أَبِى‌عَبْدِاللَّهِ (ع) قَالَ: .... (كافى، ج 1، باب الابتلاء والاختبار، ص 152)