درس پنجم‌ [1] ايصال به خواسته‌هاى دنيوى و اخروى‌

قَالَ الصَّادِقُ (ع): «ثَلَاثَهٌ مَنْ تَمَسَّكَ بِهِنَّ نَالَ مِنَ الدُّنْيَا وَ الآخِرَهِ بُغْيَتَهُ، مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ وَ رَضِىَ بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ أَحْسَنَ الظَّنَّ بِاللَّهِ». [2]

اين حديث حضرت صادق (ع) عبارتش خيلى كوتاه ولى مطالبش بسيار بلند است. امام مى‌فرمايند: سه موضوع است كه اگر كسى اين سه را در خودش ايجاد كند و نسبت به آنها مداومت داشته و آن را رها نسازد به هدف نهايى خود- چه در رابطه با مسائل دنيوى و چه در رابطه با مسائل اخروى- و تمام خواسته‌هاى دنيا و آخرت خود مى‌رسد: 1. چنگ زدن به ريسمان الهى. [3] 2. خشنود بودن به قضا و تقدير الهى‌

[1]. اين درس در جلسه سيصد و يازدهم خارج اصول معظم له ايراد گرديده است.

[2]. تحف العقول، ص 315.

[3]. عن أَبِى‌عَبْدِاللَّهِ (ع): قَالَ إِبْلِيسُ خَمْسَهُ أَشْيَاءَ لَيْسَ لِى فِيهِنَّ حِيلَهٌ وَ سَائِرُ النَّاسِ فِى قَبْضَتِى، مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ عَنْ نِيَّهٍ صَادِقَهٍ وَ اتَّكَلَ عَلَيْهِ فِى جَمِيعِ أُمُورِهِ وَ مَنْ كَثُرَ تَسْبِيحُهُ فِى لَيْلِهِ وَ نَهَارِهِ وَ مَنْ رَضِى لِأَخِيهِ الْمُؤْمِنِ مَا يَرْضَاهُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ لَمْ يَجْزَعْ عَلَى الْمُصِيبَهِ حِينَ تُصِيبُهُ وَ مَنْ رَضِى بِمَا قَسَمَ اللَّهُ لَهُ وَ لَمْ يَهْتَمَّ لِرِزْقِه. (بحارالأنوار، ج 60، باب 3، ص 131) حضرت صادق (ع) مى‌فرمايند: ابليس چنين مى‌گويد: پنج چيز است كه من در آن موارد كارى نمى‌توانم بكنم و بقيه مردم در قبضه و سيطره من هستند ولى من درباره اين پنج گروه عاجزم: 1. كسى كه با صدق نيت و راستى به خداوند پناهنده شده و به او اتكا داشته باشد و در تمام كارهاى خود به خداوند توكل كند. 2. كسى كه در شبانه‌روز فراوان به تسبيح خدا بپردازد. 3. كسى كه براى برادر مؤمن خود آن را بپسندد كه براى خود مى‌پسندد. 4. كسى كه هنگام رسيدن مصيبت بى‌تابى نكند. 5. كسى كه به آنچه خداوند به او عنايت فرموده راضى و خشنود باشد و از جهت روزى خود خداوند را متهم نداند.

- و رُوِى أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَقُولُ: مَنِ اعْتَصَمَ بِى دُونَ خَلْقِى ضَمَّنْتُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ رِزْقَهُ فَإِنْ دَعَانِى أَجَبْتُهُ وَ إِنِ اسْتَعْطَانِى أَعْطَيْتُهُ وَ إِنِ اسْتَكْفَانِى كَفَيْتُهُ وَ مَنِ اعْتَصَمَ بِمَخْلُوقٍ دُونِى قَطَعْتُ أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ دُونَهُ إِنْ دَعَانِى لَمْ أُجِبْهُ وَ إِنْ سَأَلَنِى لَمْ أُعْطِهِ وَ إِنِ اسْتَكْفَانِى لَمْ أَكْفِه. (إرشاد القلوب، ج 1، باب 35، ص 120) و نيز روايت شده است كه خداوند مى‌فرمايد: هر كس به من پناه آورد و اتكا نمايد، آسمان و زمين را ضامن رساندن روزى او قرار مى‌دهم، اگر مرا بخواند جوابش را مى‌دهم اگر چيزى از من بخواهد به او مى‌بخشم و اگر كفايت امورش را از من بخواهد كارش را به سامان مى‌رسانم.