درس چهل و ششم‌ [1] جامعيت استاد و شاگرد الگويى براى اهل علم‌

كنگر هزار شيخ مفيد (ره)، نشان داد كه شخصيتهاى علمى جهان تشيع، اگرچه زندگى‌شان مربوط به هزار سال قبل است ولى نه تنها ميان مسلمانان جهان، بلكه ميان فرق مختلف مسيحى، بودايى و ... شناخته شده اند؛ به طورى كه اين فرقه ها مطالعات، مقالات و سخنرانى‌هايى دربار شيخ بزرگوار مفيد (ره) داشته‌اند. در جلس اختتاميه اين كنگره مطلبى را گفتم كه به نظرم رسيد آن را براى شما هم بيان كنم.

هدف از برگزارى اين كنگره ها اين است كه ما شخصيّت بزرگان خود را به عنوان اسوه و الگويى مناسب به جامعه معرفى كنيم. شيخ بزرگوارى به نام مفيد، در عمر هفتاد و پنج يا حداكثر هفتاد و هفت ساله خود چه آثار و بركاتى براى عالم تشيع و اسلام داشته است به طورى كه ما امروز به او افتخار مى‌كنيم و حقاً هم بايد افتخار كرد.

نكته جالبى كه مخصوصاً در زندگى ايشان وجود دارد، جامعيّت ايشان است، به طورى كه در بسيارى از فنون و علوم اسلامى بلكه در تمامى آنها تخصص داشته است.

وقتى به فقه و فقاهت مى‌رسيد، فقيهى متبحر و به تمام معنا بود، هنگامى كه به مسائل كلامى مى‌رسيد، يك متكلم در بالاترين مرتبه از آشنايى با علم كلام بود،

[1]. اين درس در جلسه پانصد و نود و دوم درس خارج اصول معظم له ايراد شده است.