درس سى و ششم‌ [1] مصلحت در بيان احكام‌

مجموعه احكام اسلام در زمان پيامبر مكرم حضرت محمد مصطفى (ص) در طول 23 سال به وسيله وحى بر ايشان نازل و تبيين شد [2]. و چنين نبود كه به مجرّد بعثت آن حضرت همه احكام مطرح و مردم به رعايت آن ملزم شوند.

به عنوان مثال، روزه كه در اديان الهى گذشته نيز بر مردم واجب بوده است، پس از گذشت چند سال از بعثت حضرت، واجب شد.

حتى حرمت شرب خمر پس از مقدارى فاصله از بعثت حضرت نازل شد؛ در حالى كه بر حسب روايات، در هيچ دينى از اديان الهى، شرب خمر نه تنها حلال نبوده، بلكه حرام بوده است.

اين تدريج وتدرّج در ظرف 23 سال در زمان رسالت را چطور تحليل مى‌كنيم؟

ظاهراً بايد اين چنين تحليل كرد كه در لوح محفوظ، هم اين احكام الهى ثابت و هم آنها به عنوان حكم اسلام مطرح بوده است؛ اما مصالح اقتضا مى‌كرده كه اينها به صورت تدريجى مطرح شود.

[1]. اين درس در جلسه هفتصد و هشتم درس خارج اصول معظم له ايراد گرديده است.

[2]. (يُريدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُريدُ بِكُمُ الْعُسْر). (بقره: آيه 185) خداوند، راحتى شما را مى‌خواهد، نه زحمت شما را.