درس بيست و پنجم‌ [1] روش موعظه‌

قَالَ الامامُ العَسكَرى (ع‌

): «مَنْ وَعَظَ أَخَاهُ سِرّاً فَقَدْ زَانَهُ وَ مَنْ وَعَظَهُ عَلَانِيَهً فَقَدْ شَانَه». [2]

در فرهنگ اسلامى مانند قرآن و روايات بر موضوع پند و نصيحت و موعظه سفارش شده است. و براى آن قيود و شرايطى نيز قرار داده شده است.

حضرت امام عسكرى (ع) در اين روايت مى‌فرمايد: هركس برادر مؤمن خود را در خلوت و به دور از ديد ديگران موعظه كند او را وزين ساخته و از سبك شدن او جلوگيرى كرده است؛ اما اگر او را در حضور ديگران و به صورت آشكار موعظه و نصيحت كند به او اهانت كرده و مقام او را پايين آورده و چهره بدى به او پوشانده است.

بنابراين، تبليغ، هدايت، موعظه و نصيحت نيز بايد در شرايطى انجام گيرد كه نه تنها شخصيت‌ها حفظ شود و هيچ اهانتى از آن برداشت نشود؛ بلكه به عكس، ضمن اين‌كه هدايت و موعظه و نصيحت تحقق پيدا مى‌كند به طرف مقابل شخصيت ببخشد؛ يعنى هم موعظه شود و هم به او ارزش داده شود؛ امّا اگر در كنار موعظه، شخصيت طرف خرد شود، چنين موعظه‌اى علاوه بر اين‌كه مذموم است، معلوم نيست نقش و اثرى هم‌

[1]. اين درس در جلسه نهم خارج اصول بحث قطع ايراد گرديده است.

[2]. تحف العقول، ص 486.