با پست بفرستد و بنويسد كه مال شما است بدون اينكه خود را معرفى كند و يا در پاكت بگذارد و داخل منزل او بيندازد و راههاى ديگر. اما تبديل آن به كادو يا چيزى ديگر مبرى ذمّه نيست. مگر اينكه احراز كند كه او راضى مى‌شود. و اگر دين پول نبوده بايد به هر نحو ممكن مثل آن را- اگر مثليست- يا قيمت آن را- اگر قيمى بوده- به او برساند.

سؤال 1179: شخصى با كسى قراردادى براى انجام كارى بسته است. ولى بعد از تمام شدن از پرداخت وجه خوددارى مى‌كند. با توجه به اينكه مالى از كارفرما نزد كارگر موجود است، آيا مى‌تواند به اندازه طلب در آن تصرف كند؟

جواب: چنانچه قرارداد شرعى باشد و شما از پرداخت وى مأيوس باشيد، مجازيد به اندازه طلب از مال سپرده شده نزد شما، برداريد.

سؤال 1180: در صورت علم به صاحب دين و جهل به مقدار آن وظيفه چيست؟

جواب: مقدارى را كه يقين دارد مديون است بپردازد.

سؤال 1181: كسى از ديگرى مبلغى اسكناس يا چك به قرض الحسنه مى‌گيرد و پس از دو سال كه عين همان اسكناس را پس مى‌دهد در حدود سى درصد قدرت خريد خود را از دست مى‌دهد؛ حال اگر داين و مديون در اوّل قرض الحسنه شرط كنند كه مديون در بازپرداخت دين، مبلغى را ادا كند كه قدرت خريدى معادل مبلغ فعلى قرض الحسنه داشته باشد، آيا چنين قراردادى شرعا مجاز و قابل اجرا است؟

جواب: شرط مذكور نافذ نيست و همان مبلغى را كه قرض گرفته ضامن است و قدرت خريد پول در اين مسأله اثر ندارد.

سؤال 1182: اين جانب كاسب بودم و برادر كوچكى داشتم كه به تقاضاى پدرم بنا شد نزد من زندگى كند و از كلاس چهارم ابتدايى كليه مخارج او را پرداخته‌ام تا اين كه ديپلم گرفت، در اين مدت كمكهاى زيادى در امور خانه و مغازه به من كرده است، و از قبل هم قراردادى براى گرفتن و دادن اجرت در بين نبوده. پس از مدتى بنا شد بيست هزار تومان به او بدهم و الآن از آن تاريخ چند سالى مى‌گذرد. اما ايشان چون به اين مبلغ رضايت نداشت براى گرفتن آن به‌