اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل - ط امير العلم المؤلف : فاضل لنكرانى، محمد الجزء : 1 صفحة : 341
مسأله
1460: اگر سكوت علماء اعلام موجب تقويت ظالم شود يا موجب تأييد او گردد يا
موجب جرأت او شود بر ساير محرمات، واجب است اظهار حق و انكار باطل اگر چه تأثير
فعلى نداشته باشد.
مراتب
امر به معروف و نهى از منكر
مسأله
1461: براى امر به معروف و نهى از منكر مراتبى است. و جائز نيست با حاصل
شدن مقصود از مرتبه پائين، به مراتب ديگر عمل شود.
مسأله
1462: مرتبه اول آن كه با شخص معصيت كار طورى عمل شود كه بفهمد براى
ارتكاب او به معصيت، اين برخورد با او شده است، مثل اين كه از او رو برگرداند، يا
با چهره عبوس با او ملاقات كند، يا ترك مراوده با او كند و از او اعراض كند به
نحوى كه معلوم شود اين امور براى آن است كه او ترك معصيت كند و ديگر تكرار ننمايد.
مسأله
1463: اگر در اين مرتبه درجاتى باشد با تأثير درجه خفيفتر، به همان اكتفا
كند، مثلًا اگر با عدم تكلّم با او، مقصود حاصل مىشود، به همان اكتفا كند و به
درجه بالاتر، عمل نكند، خصوصاً اگر طرف، شخصى است كه اين نحو عمل موجب هتك او
مىشود.
مسأله
1464: اگر اعراض نمودن و ترك معاشرت با معصيت كار موجب تخفيف معصيت مىشود
يا احتمال بدهد كه موجب تخفيف مىشود، واجب است.
مسأله
1465: مرتبه دوم از امر به معروف و نهى از منكر، امر و نهى به زبان است،
پس با احتمال تأثير و حصول شرايط گذشته، واجب است اهل معصيت را نهى كنند، و تارك
واجب را امر كنند كه واجب را انجام دهد.
مسأله
1466: اگر با موعظه و نصيحت، معصيت كار ترك مىكند معصيت را، لازم است
اكتفاء به آن، و نبايد از آن تجاوز كند.
مسأله
1467: اگر نصيحت تأثير ندارد، واجب است با احتمال تأثير امر و نهى الزامى
كند، و اگر تأثير نمىكند مگر با تشديد در گفتار و تهديد بر مخالفت، لازم است لكن
بايد از دروغ و معصيت ديگر احتراز شود.
مسأله
1468: جايز نيست براى جلوگيرى از معصيت، ارتكاب معصيت مثل فحش و
اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل - ط امير العلم المؤلف : فاضل لنكرانى، محمد الجزء : 1 صفحة : 341