ميوه آنها در يك وقت بدست نمى‌آيد گندم يا جو يا خرما يا انگور داشته باشد و همه آنها محصول يك سال حساب شود، چنانچه چيزى كه اوّل مى‌رسد به اندازه نصاب باشد، بايد زكات آن را موقعى كه مى‌رسد بدهد و زكات بقيّه را هر وقت بدست مى‌آيد ادا نمايد، و اگر آنچه اوّل مى‌رسد باندازه نصاب نباشد در صورتى كه علم و يقين دارد با آنچه بعد بدست مى‌آيد باندازه نصاب مى‌شود، بازهم واجب است زكات آنچه را كه رسيده همان وقت و زكات بقيّه را موقعى كه مى‌رسد بدهد و اگر يقين و علم ندارد كه همه آنها باندازه نصاب شود، صبر مى‌كند تا بقيّه آن برسد، پس اگر روى هم به مقدار نصاب شود، زكات آن واجب است و اگر به مقدار نصاب نشود زكات آن واجب نيست.

مسأله 1298: اگر درخت خرما يا انگور در يك سال دو مرتبه ميوه دهد اگر در هر مرتبه به مقدار نصاب نباشد زكات آن واجب نيست براى اين كه زراعت دو فصل مثل زراعت دو سال است.

مسأله 1299: اگر مقدارى خرما يا انگور تازه دارد كه خشك آن باندازه نصاب مى‌شود، چنانچه بقصد زكات از تازه آن بقدرى به مستحق بدهد كه اگر خشك شود به اندازه زكاتى باشد كه بر او واجب است، اشكال ندارد.

مسأله 1300: اگر زكات خرماى خشك يا كشمش بر او واجب باشد نمى‌تواند زكات آن را خرماى تازه يا انگور بدهد و نيز اگر زكات خرماى تازه يا انگور بر او واجب باشد، نمى‌تواند زكات آن را خرماى خشك يا كشمش بدهد. اما اگر يكى از اينها را به قصد قيمت زكات بدهد مانعى ندارد.

مسأله 1301: كسى كه بدهكار است و مالى هم دارد كه زكات آن واجب شده اگر بميرد بايد اوّل تمام زكات را از مالى كه زكات آن واجب شده بدهند، بعد قرض او را ادا نمايند.

مسأله 1302: كسى كه بدهكار است و گندم يا جو يا خرما يا انگور هم دارد، اگر بميرد و پيش از آن كه زكات اينها واجب شود ورثه قرض او را از مال ديگر بدهند هر كدام كه سهمشان به 288 من و 45 مثقال كم برسد، بايد زكات بدهند، و اگر پيش از آن كه زكات اينها واجب شود، قرض او را ندهند چنانچه مال ميّت فقط باندازه بدهى او باشد واجب‌