اسم الکتاب : آئين كيفرى اسلام المؤلف : ترابى شهرضايى، اكبر الجزء : 1 صفحة : 339
فرع
اوّل: كفايت شهادت مطلق
در
مقام شهادت، علاوه بر ذكر رؤيت ايلاج و دخول «كالميل في المكحلة»، بيان خصوصيّات
زمان و مكان و غير آن لازم نبوده و مطلق شهادت به زنا كفايت مىكند. هيچ يك از
فقها به لزوم بيان خصوصيّات فتوا ندادهاند؛ هرچند عبارت مرحوم محقّق موهم لزوم
ذكر خصوصيّات است؛ چراكه فرموده: «ولابدّ في شهادتهم من ذكر المشاهدة للولوج
كالميل في المكحلة من غير عقد ولا ملك ولا شبهة»
[1] ولى با دقّت، از كلام ايشان نيز استفاده مىشود كه در مقام بيان اين
مطلب نيست.
دليل
ديگر رواياتى است كه در گذشته به طور مفصّل به آن اشاره شد. در هيچ يك از آنها،
ذكرى از بيان قيود و خصوصيّات نيست؛ به ويژه اين روايت:
قال
أبوعبداللَّه عليه السلام: لا يرجم الرجل والمرأة حتّى يشهد عليهما أربعة شهداء
على الجماع والإيلاج والإدخال كالميل في المكحلة.
[2] امام صادق عليه السلام فرمود: مسأله حدّ در صورتى مترتّب مىشود كه
چهار شاهد زنا را به رؤيت شهادت دهند. در اين روايت، قيد مكان و زمان و اينكه
مزنىّ بها كيست، ديده نمىشود، بقيّه روايات اين باب هم فقط بر مشاهده دلالت داشت.
دليل
عمدهاى كه به آن اعتماد مىكنيم- و در كلمات ديگران آن را نديدهايم- اين است كه
اگر ذكر خصوصيّات لازم باشد، به بىنهايت مىرسد و امكان ذكر آنها نيست؛ زيرا،
اگر براى زمان يا مكان ويژگى باشد، چرا براى ساعت، دقيقه، ثانيه در زمان و يا
نقطه، اتاق و مانند آن در مكان لازم نباشد؟ چرا بيان خصوصيّت لباس مرد يا جهت او
از نظر شرق و غرب، حالات او مثل خندان، متأثّر، با هيبت يا بدون آن و امثال آن
نياز نباشد؟
از
اينرو، نهتنها ذكر همهى خصوصيّات لازم نيست، بلكه امكان ندارد؛ و اين خود،
شاهدى است بر عدم دخالت ذكر قيود در اثبات حدّ. پس، همين مقدار كه شهادت دهند زيد
را با زنى ديديم كه با او مانند ميل در سرمهدان نزديكى مىكرد، كافى است.