اين
روايت بجز نوادر احمد بن محمّد، در فقه الرضا نيز آمده است كه علامه مجلسى در بحار
الأنوار و محدّث نورى در مستدرك الوسائل، آن را از فقه الرضا عليه السلام روايت
كردهاند، با همين مضمون و همين عبارات [1].
در
سند نوادر اين طور آمده كه احمد بن محمّد آن را از پدرش نقل كرده كه او مىگويد:
از امام صادق عليه السلام سؤال شد. در اين سند از نظر احمد بن محمّد بن عيسى و
پدرش بحثى نيست، ولى مشكل آن است كه سند روايت بين محمّد بن عيسى و امام صادق عليه
السلام ذكر نشده است. چون محمّد بن عيسى از اصحاب امام هشتم و امام نهم عليهما
السلام بوده است و نمىتوانسته امام صادق عليه السلام را درك كرده باشد. بدين
ترتيب روايت مرفوعه مىشود، ولو آنكه در آن تصريحى به رفع نشده باشد [2]. از نظر اعتبار همان بحثى كه در حديث
مرسل از نظر حجيّت و عدم حجيّت وجود دارد، در حديث مرفوع نيز وجود دارد.
البتّه
به قرينه اينكه احمد بن محمّد از اصحاب امام رضا عليه السلام بوده و
[1]. بحار الأنوار
101: 30، تتمة أبواب النكاح، باب 33، حديث 1، مستدرك الوسائل 14: 355، أبواب
النكاح المحرم، باب 23، حديث 1.
[2]. در اصطلاح علم
درايه، روايت مرفوعه در دو معنى استعمال مىشود: الف. اگر در سلسله سند، در وسط يا
آخر، يك يا چند نفر حذف شده باشند وتصريح به رفع كنند، مثلا: على بن ابراهيم عن
أبيه رفعه الى أبي عبد اللّه عليه السلام.
ب.
حديثى كه مستقيماً به امام عليه السلام استناد داده شده و وسائط يا واسطهاى از آن
حذف شود، بدون آنكه تصريح به رفع شده باشد.