در مورد عمر و به نوعى عثمان و يا از طريق وراثت در مورد اموى ها و عباسى ها.

الفاظ «اتو كشيده» مانند «دموكراسى»، «شوراى حلّ و عقد»، انديشه هايى است كه بعداً در كتاب هاى كلامى مطرح شد و از اين طريق خواستند، خلافت خلفا را توجيه كنند، در حالى كه خليفه دوم، درباره خلافت ابى بكر، مى گويد:

واللهِ ما كانتْ بيعةُ ابى بكر إلاّ فلْتةَ وقَى اللهُ شرَّها و مَنْ بَايعَ رجُلاً مِنْ غير مَشْورة المسلِمين لا بيعةَ له».[1]

«به خدا سوگند، بيعت با ابى بكر، بدون مشورت با مسلمانان نوعى لغزش و كار بى اساس بود، خدا مسلمانان را از شر آن حفظ كرد و هر كس بدون مشورت با مسلمانان بيعت كند، بيعت او بى ارزش خواهد بود».

شيوه انتخاب ديگر خلفا

هرگاه خليفه نخست، با آراى محدودى، زمام خلافت را به دست گرفت و بعداً افرادى، بر اثر وعد و وعيد دور او را گرفتند، امّا خليفه دوم با وصيت خليفه اول بر اريكه خلافت تكيه زد، اينك مشروح جريان: