استدلال مفوضه

1

اختيار با عدل الهى همسو است

عبدالحكيم سيلكوتى در حاشيه مواقف، نظريه معتزله را چنين معرفى مى كند:[1] افعال بندگان با قدرت انسان صورت مى پذيرد و آنان به طور استقلال از روى اختيار با قدرت خود فعل را انجام مى دهند و در حقيقت مى گويند خدا بندگان را آفريد و آنان را بر انجام كارها قادر و توانا ساخت و زمام كارها را به دست آنان سپرد، بنابراين بشر در انجام كارهاى خود طبق خواست خويش مستقل بوده و پيوندى با خدا ندارد. معتزله بر نظريه مختار بودن بشر، يك سرى آثارى مترتب مى كنند:

الف. قابليت تكليف، اگر انسان مختار نبود تكليف بى جا بود;

ب. شايستگى نويد و نكوهش يا وعد و وعيد;

ج. استحقاق ثواب و عقاب، اگر انسان مختار نبود پاداش و كيفر بدون ملاك بر خلاف عدل است.