حالى كه خدا آن را نخواسته است.[1] و در آينده خواهيم گفت هر دو گروه در تفسير هر دو اصل دچار اشتباه شده اند.

2. مقصود از اراده خدا چيست؟

اراده خدا را مى توان به سه نحو تفسير كرد:

الف. تفسير اراده خدا به «علم به اصلح>»: علم گسترده خدا به چيزى كه وجود آن اصلح است و به تعبير ديگر، علم به اصلح مساوى با اراده حق تعالى است.

تفسير اراده به «علم به اصلح>» سبب مى شود كه افعال عباد از قلمرو اراده او خارج شود زيرا افعال بندگان هميشه مقرون به اصلح نيست زيرا برخى از آنان با فعل مطيع، و برخى ديگر با فعل خود عاصى و گنهكار است چگونه مى توان فعل عاصى را مقرون به اصلح دانست.

تفسير اراده به علم اصلح اساساً صحيح نيست زيرا لازمه آن نفى واقعيت اراده از خداست اراده اى كه از كمالات فاعل آگاه به شمار مى رود.

ب. تفسير اراده به اراده هاى حادث و متدرج در وجود، بسان انسان كه در زندگى خود به تدريج طبق تشخيص اراده كرده و به مراد جامه هستى مى پوشاند، اراده به اين معنا در مورد خدا محال