ايدئولوژى چيست؟

ايدئولوژى واژه خوش آهنگى است كه امروزه بيش از هر كلمه اى بر سر زبان ها افتاده است. فرهنگستان فرانسه اين لفظ را در اواخر قرن هيجدهم در دوران ناپلئون وضع كرد و ميان مردم رايج ساخت ولى چيزى نگذشت كه واژه ياد شده معناى زننده اى پيدا كرد و با پنداره گرايى و مهمل بافى مترادف شد و علت آن اين بود كه ناپلنون در آغاز كار به دنبال ايدئولوگ هايى مى گشت كه توجيه گر هوس ها و توسعه طلبى هاى او باشند وقتى او آن ها را توجيه گرِ ايده ها و افكار خود نديد واژه ايدئولوژى سخت مورد بى مهرى او قرار گرفت و هر موقع مى خواستند به يكى فحش و ناسزا بگويند مى گفتند ايدئولوگ است و در برج عاج نشسته است، شعر مى بافد و به درد زندگى نمى خورد، ولى مرور زمان حرمت و احترام اين لفظ را باز گردانيد.

دو معناى ايدئولوژى

1ـ مجموع تعاليم يك مكتب را چه در زمينه شناخت هستى و جهان و چه در زمينه تكاليف و وظايف انسان، ايدئولوژى مى نامند. اگر مى گوييم ايدئولوژى اسلامى يعنى مجموع آنچه كه اسلام در زمينه هستى شناسى و جهان بينى دارد و آنچه كه اين آيين براى انسان از وظايف و تكاليف معين كرده است و هم چنين است وقتى كه مى گوييم ايدئولوژى هگل و ماركس.

2ـ تنها تكاليف و وظايفى كه مكتب بر دوش انسان مى گذارد در برابر جهان بينى كه مربوط به شناخت ما از جهان است و امروز اين لفظ