متهم ساخته و از طريق تبليغاتى به نفع مكتب خود انجام داده است، در حالى كه عقيده به حركت اشياء، اعم از سطحى و يا جوهرى در فلسفه اسلامى و ديگر مكتب هاى فلسفى يك امر مسلمى است كه از آن چشم پوشيده اند و در بخش حركت كه بخش دوم بحث هاى ما را تشكيل مى دهد اين حقيقت روشن تر بيان خواهد شد.

با اصول ديالك تيك هگل آشنا شويم

اصول ديالك تيك هگل مايه هايى در افكار پيشينيان مخصوصاً هراكليت فيلسوف يونانى دارد، ولى نخستين كسى كه آن را به صورت «سيستماتيك» مطرح كرد هگل بود. اركان ديالك تيك او عبارتند از:

1ـ حركت همگانى;

2ـ هر حركتى رو به تكامل است;

3ـ حركت ها از تناقض و تضاد درونى برمى خيزد.

از ميان همه اين اصول، اصل سوم از عنايت خاصى برخوردار است، زيرا تناقض و تضاد درونى از نظر هگل، حركت آفرين و مايه تكامل است و خود تضاد نقش آفرينش گرى دارد و ماركسيسم براثر تكيه براين اصل هر نوع نياز به وجود آفرينشگر غير از تضاد و درونى را نفى كرده است و به خاطر همين اهميت است كه لنين تضاد را جوهر ديالك تيك خوانده است.

او روى اين اصول نتيجه مى گيرد كه جهان دائماً در حركت تكامل برخاسته از تضاد و تناقض است، تضادى از درون اشياء به صورت تز و آنتى تز برمى خيزد و به جنگ و جدال پرداخته و سرانجام به پديد آمدن