3. در كتاب «ارشاد السارى» چنين مى خوانيم:

«پيامبر گرامى به معاذ فرمود: صورت خود را بر خاك بگذار».[1]

4. در كتاب هاى كنزالعمال، الاصابة وأسد الغابة، چنين روايت شده است:

«پيامبر(صلى الله عليه وآله)(به شخصى به نام رباح) فرمود: اى رباح، پيشانى بر خاك بگذار».[2]

نظير اين روايات، در بسيارى از جوامع روايى اسلامى اعم از اهل تسنّن و اهل تشيّع آمده است.

از واژه «ترّب» در سخن پيامبر(صلى الله عليه وآله) دو نكته روشن مى گردد:

ـ يكى آن كه بايد انسان به هنگام سجود، پيشانى خود را بر روى «تراب» يعنى خاك، بگذارد، ديگر آن كه اين رفتار، به دليل امر به آن، فرمانى لازم الاجراء مى باشد، زيرا كلمه «ترب» از مادّه هم خانواده تراب به معناى خاك گرفته شده و به صورت صيغه امر، بيان گرديده است.

روشن است كه فلسفه ترجيح سجده بر خاك، آن است كه اين رفتار، مظهر تواضع و خشوع در برابر آفريدگار جهان است و آدمى را از دوام تكبّر و خودپسندى، مى رهاند.

از اين رو، پيامبر گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله) مى فرمايد: