زندگى است.

قرآن در مواردى به اختلاف شرايع تصريح مى كند مانند:

(و لكلّ جعلنا منكم شرعة و منهاجا).

«براى هر يك از شماها، راه و طريقى قرار داديم».

و در آيه ديگر مى فرمايد:

«ثمّ جعلناك على شريعة من الأمر فاتّبعها...) (جاثيه / 18).

«سپس تو در بر شريعت و آيين ناشى از امر ما است قرار داديم، از آن پيروى كن».

از اين بيان نتيجه مى گيريم حقيقت دين كه مربوط به عقيده انسان درباره خدا و صفات و افعال اوست يكى است و واقعيت آن دگرگونى پذير نيست، و تمام پيامبران به تبليغ دين واحد مبعوث شده اند.

در حالى كه شريعت كه همان آموزه هاى عملى است، مسلماً متفاوت بوده و در عين حال همه شرايع مشتركاتى نيز داشته اند. و مسأله نسخ شريعت به معنى نسخ همه احكام شريعت پيشين نيست بلكه نسخ يك رشته احكام است كه نسخ آن، لازمه مقتضيات زمان و تفاوت توانايى فكر عقلانى امت ها است.

پلوراليزم دينى به خاطر قرائت هاى مختلفى كه دارد، نمى توان براى طرح آن انگيزه واحدى انگاشت، زيرا هر تفسيرى مى تواند انگيزه اى داشته باشد و ما تا حدى به آن ها اشاره مى كنيم:

هرگاه پلوراليزم دينى به صورت رفتارى تفسير شود، و مفاد آن اين باشد كه