مى شده است.

صفحات تاريخ بشر از اين نوع نبردها، خاطرات بسيار شيرين و رؤيايى دارد، و با مراجعه به تاريخ زندگى رادمردان الهى، واقعيت و حقيقت اين دو نبرد روشن مى گردد.

حتى در آن نبردهايى كه براى محو نظام طبقاتى صورت گرفته است، تا حقوق مستضعفان را از گروه طاغوتيان باز ستاند، رهبرى اين گروه به دست مردان وارسته اى بوده است كه به خاطر نوع دوستى و حفظ حقوق انسان قيام كرده و يا از نهضت حمايت نموده اند.

آيا گردانندگان همه نهضت هاى مترقّى، پيوسته محرومان و مستضعفان بوده اند، يا اين كه گاهى از طبقات مرفّه برخى بر ضد نظام حاكم قيام مى كردند و آن را از بيخ و بن مى كندند؟ نمونه آن را مى توان قيام ابراهيم و موسى(عليه السلام) دانست.

آيا قيام محرومان و مستضعفان فقط و فقط به خاطر تأمين نيازمندى هاى مادى، آن هم به موازات تكامل ابزار توليد، بوده است يا اين كه بسيارى از قيام ها به خاطر آرمان خواهى و احياى ارزش هاى انسانى انجام گرفته است؟

آيات قرآن حاكى است كه قسمت اعظم ياران پيامبران را افراد مستمند تشكيل مى داده اند كه هدف و انگيزه آنان از قيام و نهضت، محو شرك و آثار ويرانگر آن بوده است و در نتيجه احياى آيين خدا و عبادت و ستايش او بود.

ما از اين ميان به آيه اى اشاره مى كنيم:

(.. و ما نريك اتّبعك الاّ الذّين هم أراذلنا بادى الرَّأى...).[1]