پديده ها از وحدت واقعى و تركيب حقيقى و شخصيت واحدى برخوردار نيست.

گاهى اجزاء، يك همبستگى ارگانيكى دارند، و پيوند آن ها به گونه اى است كه مجموع اجزاء از يك وحدت حقيقى، برخوردار است. مانند سلول هاى بدن انسان.

هر سلولى از سلول هاى بدن انسان براى خود وجود و شخصيتى دارد، و هر يك واحد زنده مستقلى به شمار مى آيند، امّا پيوند آن ها در بدن انسان به گونه اى است كه مجموع، از تشخّص و حدت خاصى برخوردار است و روح واحدى بر آن ها حكومت مى كند و همه سلول ها، انسان واحدى را تشكيل مى دهند. اين نوع از تركيب ها را ارگانيكى مى گويند.

به حكم آيه (ولكلّ أمّة أجل)[1] «براى هر گروهى وقت و اجل خاصى است». در حالى كه افراد جامعه استقلال دارند، به گونه اى كه مى توانند بر ضد اين پيكر قيام كنند، ولى روح واحدى بر جامعه حاكم است كه افراد جامعه را به خدمت مى گيرد و هر فردى حكم سلولى را دارد و سرانجام جامعه موجود زنده اى است كه براى خود حيات و ممات، عمر و اجلى دارد و وحدت و حيات او مخصوص خود آن است و با ديگر مركبات شباهتى ندارد. و در اين صالت و وحدت كوچك ترين شائبه مجازگويى نيست چه نيكو مى گويد سعدى:

بنى آدم اعضاى يكديگرند *** كه در آفرينش ز يك گوهرند

نظريه قرآن درباره اصالت جامعه شبيه (البته شبيه) نظريه جامعه شناسانى مانند (دوركيم) است كه مى گويد: «جامعه از خود تشخّص و حيات و اصالت دارد»،