(ان هى الاّ أسماء سمّيتموها أنتم و آبائكم ما انزل الله بها من سلطان ان يتّبعون الاّ الظنّ و ما تهوى الانفس).[1]

«اين ها فقط نام هايى است كه شما و پدرانتان بر آن ها گذاشته ايد (نام هايى بى محتوا و اسم هايى بى مسما)، و هرگز خداوند دليل و حجّتى بر آن نازل نكرده، آنان فقط از گمان هاى بى اساس و هواى نفس پيروى مى كنند».

قرآن از كسانى ياد مى كند كه به دليل «تكبّر در مقابل حق» ديده ى حق بين خود را از دست مى دهند و ديگر هيچ معجزه و بيّنه ى روشنى براى آنان كارساز نيست:

(سأصرف عن اياتى الّذين يتكبّرون فى الارض بغير الحقّ و ان يروا كلّ آية لا يؤمنوا بها و ان يروا سبيل الرشد لا يتّخذوه سبيلا و ان يروا سبيل الغىّ يتّخذوه سبيلا ذلك بانّهم كذّبوا بآياتنا و كانوا عنها غافلين).[2]

«به زودى كسانى را كه در روى زمين به ناحق تكبّر مىورزند، از (ايمان به) آيات خود، منصرف مى سازم. آن ها چنانند كه اگر هر آيه و نشانه اى را ببينند، به آن ايمان نمى آورند; اگر راه هدايت را ببينند، آن را راه خود انتخاب نمى كنند; و اگر طريق گمراهى را ببينند، آن را راه خود انتخاب مى كنند. (همه اين ها) به خاطر آن است كه آيات ما را تكذيب كردند، و از آن غافل بودند».

خلاصه ى سخن در مرحله ى نخست تحقيق كه نام آن را «جستجوى حقيقت» نهاديم اين كه:

1. دستمايه تحقيق، يا قضاياى بديهى و روشن است، و يا قضاياى نظرى كه