بهره بگيرد، بلكه بايد با «خود مختارى خويش» آن را محدود سازد.

انسان بالطبع خدا خواه و خدا جو است، بنابراين او در اِعمال هر نوع آزادى بايد حقوق خدا و جامعه و سعادت فرد و مصلحت محيط زيست را در نظر بگيرد و بهره گيرى از آزادى، بايد با رعايت حقوق اين چهار ذى حقّ صورت پذيرد.

مثلا بادت و پرستش از آن كسى است كه انسان را آفريد و اسباب زندگى را در اختيار او نهاده، و او جز خدا كسى نيست. بنابراين هر نوع نظام و يا گروه خاصى كه بخواهد، غير او را بپرستند به حقوق خدا نوعى تجاوز و ظلم صورت گرفته است.

و به تعبير كلام حق (انّ الشّرك لظلم عظيم)[1]، بنابراين آزادى تا آن جا محترم است كه در آن به حقوق خدا، تجاوزى صورت نپذيرد.

حق طاعت از آن كسى است كه بر جهان و انسان سلطه ى تكوينى دارد، و هرگاه پيام اوران از جانب او انسان را بر انجام امورى، و ترك امور ديگرى التزام كند، نبايد به بهانه ى آزادى از آن ها شانه خالى كرد، زيرا بى اعتنايى به قوانين الهى خود تجاوز به حقوق الهى است.

محور دوم كه حق بر گرد او مى چرخد، جامعه است كه فرد جزيى از آن مى باشد، و طبعاً براى خود حقوقى دارد كه بايد رعايت شود، و انسان نمى تواند به بهانه ى آزادى، به حقوق جامعه تجاوز كند، و سعادت جامعه را به خطر بيفكند.

مثلا:

دعوت به «نيهليسم» و پوچ گرايى، و تشكيل عشرتكده و كانون هاى فساد و