الف . پنهان داشتن نام و مكان امام

گرچه امكان رؤيت حضرت مهدى ـ عجل الله تعالى فرجهـدر دوران غيبت صغرى براى نوّاب خاص و برخى از شيعيان وجود داشت و گه گاه ديدارهايى صورت مى گرفت[1] امّا به دليل مشكلات سياسى، هر يك از نواب اربعه، در زمان خود موظف بودند از بردن نام حضرت و افشاى محل او در سطح عمومى، خوددارى كنند، زيرا در غير اين صورت، جان امام از سوى حكومت وقت به خطر مى افتاد. اين سياست استتار و پنهان كارى، دقيقاً بر اساس دستور و راهنمايى خود امام صورت مى گرفت. چنان كه روزى ابتداءاً و بدون اين كه سؤالى از حضرت در اين باره شده باشد، توقيعى به اين مضمون خطاب به محمد بن عثمان (سفير دوم) صادر شد:

كسانى كه از اسم من مى پرسند، بايد بدانند اگر سكوت كنند بهشت و اگر حرفى بزنند جهنم ]در انتظار آنان [است. چه; اينان اگر بر اسم واقف شوند، آن را فاش مى سازند و اگر از مكان آگاه شوند، آن را نشان مى دهند.[2]

همچنين روزى عبدالله بن جعفر حميرى و احمد بن اسحاق اشعرى، كه هر دو از بزرگان اصحاب امامان و از شيعيان برجسته و صميمى بودند، در ديدارى كه با عثمان بن سعيد (سفير اوّل) داشتند، از وى پرسيدند: آيا جانشين امام عسكرى(عليه السلام)را ديده است؟ وى پاسخ مثبت داد. از نام آن حضرت پرسش كردند، وى از گفتن آن خوددارى كرد و گفت:

بر شما حرام است كه در اين باره پرسش كنيد و من اين سخن را از پيش خود نمى گويم ـ چه; اختيارى ندارم كه حلالى را حرام يا حرامى را حلال كنم ـ بلكه اين، به دستور خود اوست، زيرا حكومت ]عباسى [بر اين باور است كه امام عسكرى(عليه السلام) وفات يافته و فرزندى از خود باقى نگذاشته است و به همين دليل