جواد(عليه السلام) شرفياب شدم و زندگيش را ديدم. در ذهنم خطور كرد كه، «اينك كه امام به اين زندگى مرفّه رسيده است، هرگز به وطن خود مدينه، بازنخواهد گشت». امام لحظه اى سر به زير افكند، آن گاه سر برداشت و درحالى كه رنگش از اندوه زرد شده بود، فرمود: اى حسين! نان جوين و نمك خشن درحرم رسول خدا(صلى الله عليه وآله)نزد من از آن چه مرا در آن مى بينى، محبوب تر است.[1]

به همين جهت امام در بغداد نماند و با همسرش «ام الفضل» به مدينه بازگشت وتا سال 220 همچنان درمدينه مى زيست.

شبكه ارتباطى وكالت

امام جواد(عليه السلام) باتمام محدوديت هاى موجود، از طريق نصب وكلا و نمايندگان، ارتباط خود را با شيعيان حفظ مى كرد. در سراسر قلمرو حكومت خليفه عباسى، امام، كارگزارانى (وكلايى) را اعزام مى كرد و با فعاليت گسترده آنان از تجزيه نيروهاى شيعه جلوگيرى مى شد. كارگزاران امام در بسيارى از استان ها مانند: اهواز، همدان، سيستان، بُست[2]، رى، بصره، واسط، بغداد و مراكز سنتى شيعه يعنى كوفه و قم پخش شده بودند.

امام به هواداران خود اجازه مى داد كه به درون دستگاه حكومت نفوذ كرده مناصب حساس را در دست بگيرند، از اين رو «محـمد بـن اسماعيـل بن بزيـع» و «احمـد بن حـمزه قمـى» مقامـات والايـى در دسـتگـاه حكـومـت داشـتـند. «نوح بن درّاج» نيز چندى «قاضى بغداد»، و پس از آن قاضى «كوفه» بود.