پاسخ

بـى تـرديد از ديـدگـاه آيـات و روايـات راضـى بـودن، بـه زنـده مانـدن ظالـم و ستمگـر نكـوهيـده است[1] تا آن جا كه امام صادق(عليه السلام) فرمود: كسى كه نزد حاكم ستمگرى برود و به مقدار زمانى كه ستمگر دست در جيب كرده چيزى بيرون بياورد و به او ببخشد، به زنده بودن او راضى باشد، ميل و تكيه بر ظالم كرده كه خدا آن را نهى كرده است.[2]

اما امام هفتم استثنائاً با تصدى مناصب مهم بهوسيله رجال شايسته و پاك شيعه مخالفت نمى كرد، زيرا اين كار موجب نفوذ آنان در دستگاه حكومت بود و باعث مى شد از اين راه، مردم بهويژه شيعيان زير چتر حمايت آنان قرار گيرند كه در شرح حال على بن يقطين گذشت. در ذيلِ گفتوگوى امام با زياد بن ابى سلمهنيز حضرت، به اين گونه موارد استثنايى اشاره كرده است.

2. اين قصر، خانه فاسقان است!

اگرچه مردم آن روز به استثناى تنى چند از رجال آزادمنش ـ در برابر حكومت استبدادى هارون و ريخت و پاش ها و اسراف كارى هاى او از ترس دژخيمان رشيد، لب از انتقاد و اعتراض بسته بودند، ولى پيشواى هفتم هرگز به اعمال نارواى رشيد صحه نمى گذاشت. امام كاظم(عليه السلام) همواره مخالف روش هارون بود و از رفتار ضد اسلامى او انتقاد مى كرد. در اين جا براى آن كه گوشه ديگرى از مبارزه منفى آن حضرت با حكومت خودكامه هارون روشن شود، به يكى از موارد برخورد صريح آن بزرگوار با وى اشاره مى شود: