از بـزرگـان خنيـاگـران عصـر خويش بـودند كـه شهـرت آنـان در جهـان آن روز پيچيـده بـود. حال اگر در نظـر بگيريم كه هريك از آنان چند تن شـاگرد و وردست و آمـوزنـده تحت تعليم داشته است و باز اگر احتمال اين امر را منتفى ندانيم كه گروهى از نوازندگان مشهور در شهر مانده به بدرقه جميله نرفته بوده اند، رقمى به دست خواهد آمد كه باور كردن آن دشوار مى نمايد. وقتى كه وضع اجتماعى قبله گاه مسلمانان و مركز تأسيس حكومت اسلامى چنين باشد، مى توان حدس زد كه دمشق، بصره و ديگر شهرهاى بزرگ آن زمان در چه وضعى به سر مى برده است؟![1]

ضرورت تبيين احكام و نشر فرهنگ اصيل اسلامى

در كنار اين وضع اندوه بار، وقتى كه ناآگاهى مردم از تعاليم اسلام و پيدايش بدعت ها و انحراف ها را درنظر بگيريم، عمق فاجعه بيش تر روشن مى گردد و بهتر درمى يابيـم كه امام چهارم با درك عميق درد جامعـه بوده كه بـا آن مـواعظ، مـردم را بيـدار مى ساخته است. اينك توجه شما را به نمونه هايى از متروك شدن تعاليم اسلام و ناآگاهى مردم از وظايف اسلامى و پيدايش انحراف ها جلب مى كنيم:

1. به گفـته برخى از دانشـمندان، بنى هاشم در زمـان امـام سـجاد(عليه السلام)نمى دانستند چگونه نماز بخوانند و چگونه حج به جا آورند و اصولاً شيعيان از احكام دينى جز آن چه از افواه شنيده بودند، نمى دانستند![2]

وقتى كه وضع فريضه اى مثل نماز كه از اركان اسلام است و هر مسلمانى در شبانه روز بايد پنج بار آن را به جا آورد، در ميان بنى هاشم كه مى بايست در اين زمينه ها از همه داناتر و آگاه تر باشند، چنين باشد، مى توان حدس زد كه ميزان