مبارزات حسن بن على(عليه السلام) پيش از دوران امامت

امام حسن(عليه السلام)، به شهادت تاريخ، فردى سخت شجاع و باشهامت بود و هرگز ترس و بيم در وجـود او راه نداشت. او در راه پيشرفت اسلام از هيچ گونه جانبازى دريـغ نمىورزيد و همواره آماده مجاهدت در راه خدا بود. در اين جا به عنوان نمونه، به چند مورد اشاره مى كنيم:

1. حضور در بدرقه پرخطر ابوذر غِفارىابوذر غِفارى، صحابى صريح اللهجه، مبارز و نستوه پيامبر، در برابر خلاف كارى هاى خليفه سوم از قبيل رفتار مستبدّانه، بخشش بيت المال به افراد بنى اميه و گماردن امويان فاسد در مناصب متعدد دولتى، معترض بود و با هيچ تهديد يا تطميع، از حق گويى و مبارزه با منكَر باز نمى ايستاد. بر اثر انتقادهاى ابوذر، خليفه او را نخست به شام، و سپس به رَبَذه تبعيد كرد.

هنگام تبعيد او به ربذه، عثمان دستور داد كسى او را بدرقه نكند و با او صحبت نكند و او را تا ربذه ببرند، و داماد و پيشكار خود مروان را مأمور اجراى تبعيد او كرد.

مردم از بيم مؤاخذه و بازداشت خليفه، جرأت نكردند ابوذر را بدرقه كنند، اما على(عليه السلام) دستور خليفه را ناديده گرفته همراه برادرش عقيل، حسنين و عمار به بدرقه ابوذر شتافت.

حسن بن على(عليهما السلام) مشغول گفتوگو با ابوذر شد، مروان كه مى خواست جلوى بدرقه كنندگان را بگيرد، گفت: بس كن اى حسن!، مگر نمى دانى كه خليفه گفتوگو با اين مرد را ممنوع ساخته است!، اگر نمى دانستى بدان.

على(عليه السلام) از جسارت مروان خشمگين شد و به طرف او حمله كرد و مركب او