responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : قامــوس المعـــارف المؤلف : مدرس تبريزى، محمدعلى    الجزء : 1  صفحة : 146
مقصد دويّم

در پاره اى قواعد و علامات معموله در اين كتاب كه در مباحث آتيه در كار است; و در اين جا شش دستور است:

دستور اوّل: وزن كلمات و كيفيّت تفرقه مابين حروف و حركات، به شرحى است كه در نمايش هشتم از آيين پنجم مذكور افتاد.

دستور دويّم: باترديد ذكركردن هر مطلبى، اشاره به اختلاف ادبا و اهل فنّ در همان مطلب است مثلا ترديد در بيان وزن كلمه، اشاره به اختلاف در وزن و ترديد در ترجمه كنايه از اختلاف در آن و ترديد در بيان لغت كه لفظ فلانى بر معنى فلانى عربى است و يا يونانى، عبارت از اختلاف در همين است كه بعضى از اهل فنّ يا همان لفظ را در همان معنى كه در ترجمه اش نگارش يافته، عربى دانسته و بعضى ديگر يونانى پنداشته و هكذا در تمامى موارد ترديد.

ترتيب لغات و كيفيّت پيداكردن آن ها در اين كتاب

دستور سيّم: در كيفيّت پيداكردن لغات و مطالب مقصوده از اين كتاب. بدان كه در تمامى لغات و مطالب مقصوده،حرف اوّلى را انجمن تشكيل داده و با حرف دويّمى آيين بندى نموده و در حروف مابعدى هم تا آخر كلمه به ترتيب الأوّل فالأوّل رفتار نموديم و بالجمله در ترتيب تمامى كلمات (چه حرف اوّل و دويّم و چه حروف مابعدى آن ها) به ترتيب ذيل حروف سىودوگانه معمول خواهد شد: «ا ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ك گ ل م ن و ه ى» و كنايات و لغات مركّبه را هم به واسطه اين كه منظور نظر اصلى جزو اوّل آن ها بوده، در ذيل مادّه همان جزو اوّلى نوشته و ترتيب حروف روى هم رفته آن ها را منظور نداشتيم مثلا «آب مريم» و «آب منجمد» و نظائر آن ها را در تحت ترجمه آب نوشته و در مقام ترتيب بر آبس و آبستن و آبان و مانند آن ها مقدّم داشتيم، اگر چه در مقام ملاحظه حروف روى هم رفته مجموع دو كلمه، بايستى برعكس ترتيب مذكور بوده و آب مريم و امثال آن از آبستن و مانند آن مؤخّر شدى و اگر شرح لفظ مركّبى در تحت ترجمه جزو اوّلش پيدا نشود، در مقام ترتيب طبيعى، جزو ثانى آن جويا باشند مثلا اگر ترجمه «حصار كبود» در «ح ص ا» پيدا نشود در «ك ب و» به ترجمه كبودحصار رجوع نمايند; و گاه است كه ترجمه لفظ مركّبى از تركيبات مرادف و هم معناى جزو اوّلش به دست آيد مثلا لفظى كه از چشم و كلمه ديگر تركيب يافته، ممكن است كه از ديده و همان كلمه ديگر هم تركيب
يابد. پس بسا باشد كه ترجمه تركيبات هر يك از آن ها، اگر در محلّ ترتيبى خود نوشته نشده باشد، از تركيبات
ديگرى به دست آيد و هم چنين در «آذر» و «آتش» و مانند آن ها; و اگر چه در اكثر كتب لغت در كلمات
مركّبه روى هم رفته جملتان حروف دو كلمه را منظور داشته اند، مع ذالك ترتيب مختار ما ـ به مناسبتى كه
مذكور افتاد ـ اقرب به صواب و نزديكتر به نظام ناموسى كلمات است و با اين همه امر سهل است و ايضاً در
كلمات مركّبه همچنانى كه در جزو ثانى آن ها «الف و لام عربى» بود، از آن رو كه «الف ولام» آن ها در معرض
زوال بوده و بسيار باشد كه كلمات همچنانى را بى«الف ولام» نيز گفته و مى نويسند، در مقام ترتيب، «الف ولام» را منظور نداشتيم مثلا در «اضراس العجوز» و «اضراس الكلب» بايد تصوّر نمائيم كه «اضراس عجوز» و «اضراس كلب» است و به همين وتيره معمول خواهد شد.

اسم الکتاب : قامــوس المعـــارف المؤلف : مدرس تبريزى، محمدعلى    الجزء : 1  صفحة : 146
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست