responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : قامــوس المعـــارف المؤلف : مدرس تبريزى، محمدعلى    الجزء : 1  صفحة : 102

احكام مزبوره در دستورهاى قسم ششم در اين جا هم جارى است.

تتميمٌ: بعضى از ادبا گفته كه ماضى استمرارى بدين طرز نيز تشكيل يابد كه به آخر ماضى مطلق، اين ضمائر را(م، ت، مان، تان، ند) آورده و بعد از آن، يك «ياى استمرارى» افزايند: «گفتمى، گفتتى، گفتمانى، گفتتانى، گفتندى»; و مخفى نماند كه اين ادّعا، خالى از شاهد بوده و غير صيغه اوّل در كلمات استادان ديده نشده و امّا اين شعر زائرى بر تقدير صحّت و عدم تحريف، مخالف قاعده مذكور بوده و در صورت تحريف، قابل استشهاد نباشد:

صواب كرد كه پيدا نكرد هر دو جهان *** يگانه ايزد دادار بى نظير و همال

وگرنه هرچه ببخشيتتى به روز عطا *** اميد بنده نبودى به ايزد متعال

قسم ششم: نقلى مستمرّى كه هر دو معنى ماضى نقلى و ماضى استمرارى را حاوى بوده و به ادخال لفظ «مى» يا «همى» در اوّل ماضى نقلى تشكيل يابد، چنانچه در جدول است:

صيغ24گانه ماضى نقلى مستمر

معلوم مثبت مى آورده يا همى آورده و بدين قياس

معلوم منفى نمى آورده يا مى نياورده و بدين قياس

مجهول مثبت مى آورده شده يا آورده مى شده و بدين قياس

مجهول منفى نمى آورده شده يا اينكه مى نياورده شده و بدين قياس

و در اينجا چند دستور است:

1) در معلوم منفى جايز باشد كه نون نفى را پيش از «مى» آورند يا بعد از آن چنانچه در جدول نموده شده.

2) در مجهول مثبت روا باشد كه لفظ «مى» را به اوّل اصل فعل آرند يا به اوّل لفظ «شده».

3) در مجهول منفى جايز باشد كه لفظ «مى» را به اوّل اصل فعل آورده و «نون نفى» را پيش از آن ملحق كرده و «نمى آورده شده» گويند و يا بعد از آن، آورده و «مى نياورده شده» گويند و يا اين كه «نون نفى» را به لفظ «شده» آورده و «مى آورده نشده» گويند و هم جايز باشد كه لفظ «مى» را به اوّل «شده» آورده و «نون نفى» را پيش از آن ملحق نموده و «آورده نمى شده» گويند و يا بعد از آن ملحق كرده و «آورده مى نشده» گويند و يا اين كه به اصل فعل ملصق نموده و «نياورده مى شده» گويند و اكثر اين وجوه، مخالف استعمالات معموله اهل زبان است.

قسم هفتم: ابعد مستمر كه مقام هر يك از ماضى ابعد و ماضى استمرارى را دارا بوده و به الحاق لفظ «مى» يا «همى» در اوّل ماضى ابعد تشكيل يابد. به جدول ماضى ابعد رجوع نمايند و دستورهاى مذكوره در نقلى مستمر در اينجا هم جارى است.

قسم هشتم: ماضى التزامى يا محتمل يا مشكوك كه در موقع شكّ و ترديد مستعمل بوده و بدين طراز تشكيل يابد كه به آخر ماضى نقلى، لفظ «باشد» آورده و ضمائر را بدو ملحق نمايند، چنانچه در جدول است:

اسم الکتاب : قامــوس المعـــارف المؤلف : مدرس تبريزى، محمدعلى    الجزء : 1  صفحة : 102
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست