responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : قامــوس المعـــارف المؤلف : مدرس تبريزى، محمدعلى    الجزء : 1  صفحة : 100

وليكن اين طرز در غير واحد غايب بسيار كم بوده و در غير شعر ديده نشده:

ما كار زمانه نيك ديدستيمان *** از كار زمانه زان بريدستيمان

شنيدستم كه در درياى اعظم *** به گردابى درافتادند با هم

بلكه اقسام دوازده گانه مجهول مثبت و مجهول منفى اصلا در استعمالات اهل لسان ديده نشده.

قسم سيّم: ماضى بعيد يا مقدّم يا سابق كه دلالت مى كند بر زمان گذشته اى كه از زمان حال، بعيد باشد به اين معنى كه از ماضى ديگر مقدّم باشد و بدين طرز تشكيل يابد كه به آخر ماضى نقلى، يك ماضى مطلقى از مادّه «بودن» آورده و ضمائر را بدو ملحق نمايند چنانچه در اين جدول آمده است:

صيغ 24گانه ماضى بعيد

معلوم مثبت

آورده بود

آورده بودند

آورده بودى

آورده بوديد

آورده بودم

آورده بوديم

معلوم منفى

نياورده بود

نياورده بودند

نياورده بودى

يا آورده نبود وبدين قياس

مجهول مثبت

آورده شده بود

آورده شده بودند

و ساير امثله بدين قياس

مجهول منفى

نياورده شده بود يا آورده نشده بود و ساير امثله به همين قياس

و چون اين قسم، متضمّن معنى افسانه و حكايت است، بعضى از ادبا آن را حكايه نقلى ناميده; و تعريفش كرده به اين كه متكلّم ديده و شنيده خود را به طور افسانه روايت كند.

قسم چهارم: ماضى ابعد يا اسبق كه بعد از ماضى نقلى فعل مقصود، يك ماضى نقلى عليحده هم از مادّه «بودن» آورده و ضمائر را بدو ملحق سازند چنانچه در اين جدول است:

صيغ 24گانه ماضى ابعد

معلوم مثبت

آورده بوده

آورده بوده اند

آورده بوده اى

آورده بوده ايد

آورده بوده ام

آورده بوده ايم

معلوم منفى

نياورده بوده

نياورده بوده اند

نياورده بوده اى

و ساير امثله بدين قياس

مجهول مثبت

آورده شده بوده

و بدين قياس

مجهول منفى

نياورده شده بوده يا آورده نشده بوده وهكذا

قسم پنجم: ماضى استمرارى يا حكايه ماضى كه دلالت دارد بر توالى و عادت و هميشگى و اين كه معنى مصدرى در زمانه گذشته ممتدّى مكرّراً از فاعل به بروز آمده و آن، بر دو گونه است: يكى استمرارى كامل كه صيغ بيستوچهارگانه مزبوره بالتّمام از آن، مستعمل بوده و به واسطه الحاق لفظ «مى» يا «همى» به اوّل ماضى مطلق تشكيل يابد چنانچه در اين جدول نمودار است:

اسم الکتاب : قامــوس المعـــارف المؤلف : مدرس تبريزى، محمدعلى    الجزء : 1  صفحة : 100
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست