شرحها

این آیات جهاد اسلامی را بررسی کرده و مقداری از احکام آن را روشن می‌کند و نیز به انسان حق می‌دهد که مشت را با مشت جواب دهد ولی زیاده روی نکند و در پایان به انفاق در راه خدا امر می‌کند و تخلف از آن را افتادن در هلاکت می‌داند.
190- وَ قاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ الَّذِینَ یُقاتِلُونَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ.
لفظ «فی سبیل اللَّه» حاکی است که جهاد در اسلام فقط برای اشاعه توحید و گسترش دین مبین اسلام است نه برای کشورگشایی و تصاحب خاک و اموال دیگران و حکومت بر آنها، چنان که راه و روش فرمانروایان ستمگر است. دقت در الَّذِینَ یُقاتِلُونَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا نشان می‌دهد که فقط با کسانی می‌شود جنگید که به جنگ مسلمانان آمده‌اند و یا به فکر آمدن و تهیه ساز و بر گند، مراد از «و لا تعتدوا» شاید آن باشد که با غیر این کسان جنگ نکنید و یا مراد مطلق تعدی است.
این آیه با آیه: وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ انفال/ 61 اگر کفار به مسالمت مایل شدند تو هم به مسالمت راضی شو و به خدا توکل کن روشن می‌کند که اگر کفار در کفر خود بمانند ولی بخواهند با مسلمانان همزیستی مسالمت‌آمیز داشته باشند نمی‌شود با آنها به جنگ پرداخت، آیاتی که درباره جهاد نازل شده با این دو آیه قابل تخصیص هستند، نگارنده در قاموس قرآن ذیل لغت (قتل) این مطلب را مشروحا گفته‌ام.
نتیجه اینکه در اسلام جنگ تعرضی و ابتدایی نیست و جهاد اسلامی فقط دفاع است و رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله فقط با کسانی جنگیده که به جنگ او آمدند و یا