responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : طبقات ناصري(تاريخ ايران و اسلام) المؤلف : سراج جوزجانی، منهاج الدین    الجزء : 2  صفحة : 321

19) جاي وفات سبكتگين‌

طوري كه در حواشي طبقه (11) بحث سبكتگين نشان داده شد، مؤلف ما گويد: كه سبكتگين بحدود بلخ در ديه (برمل مدوري، يا مادر و موي، يا مدروي، يا مدريوي، يا با رمل مادر وي) فوت شده، و نام اين ديه باختلاف ضبط نسخ خطي بصور بالا آمده، و راورتي در ترجمه خود همه را ذكر كرده است، و گويد كه در يك نسخه ترمذ هم نگاشته شده.
ابن اثير در الكامل (ج 9 ص 54) گويد: كه سبكتگين در بلخ بود، و بسبب طول مرض بغرض تبديل هوا بطرف غزنه حركت كرد، و در راه بلخ و غزنه از جهان رفت، و ميت او را بغزنه آورده، در آنجا دفن كردند ابن خلدون (ج 4 ص 363) و بستاني در دائرة المعارف خود (ج 9 ص 462) عينا قول ابن اثير را نقل ميكنند، و هيچ يكي موقع انتقال او را اشارتي نكرده‌اند. گرديزي (ص 45) نيز عزيمت امير سبكتگين را از بلخ بغزنين و مردن او را در راه اشاره مي‌كند، ولي جاي مردن را ذكر نكرده است برخي از مؤرخين متأخر مانند فرشته و كسانيكه از او اقتفا كرده اند، وفات سبكتگين را به ترمذ نوشته‌اند [1] چون مؤرخين ديگر مانند گرديزي و ابن اثير و غيره به موقع فوت امير سبكتگين اشارتي نه كرده‌اند، بنابران بايد گفت كه مأخذ فرشته در تعيين جاي انتقال سبكتگين به ترمذ نيز شايد همين طبقات ناصري باشد. زيرا محمد قاسم درد ديباجه كتاب آنرا از مآخذ خود ميداند. چون در يكي از نسخ راورتي ترمذ نوشته شده، بنابران به يقين اقرب است كه در نسخه مأخذ محمد قاسم فرشته هم شايد (ترمذ) نوشته شده بود.
يكي از مؤرخين معاصر دكتور محمد ناظم در كتابيكه بر حيات سلطان محمود نگاشته نيز (مادروموي) متن ترجمه راورتي را محل وفات سبكتگين مي‌نويسد [2] ولي به عقيده نگارنده قول اول به صحت نزديك نيست، زيرا كه ترمذ بين راه بلخ و غزنه واقع نبوده، و شهري بود بر ساحل ماوراي جيحون، چنانچه حدود العالم (ص 66) گويد:
«شهريست خرم و بر لب رود جيحون نهاده ....،،» و بقاياي شهر تاريخي


[1] فرشته ص 21 و حيات افغاني و غيره
[2] ترجمه فارسي كتاب سلطان محمود، ص 34
اسم الکتاب : طبقات ناصري(تاريخ ايران و اسلام) المؤلف : سراج جوزجانی، منهاج الدین    الجزء : 2  صفحة : 321
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست