اسم الکتاب : طبقات ناصري(تاريخ ايران و اسلام) المؤلف : سراج جوزجانی، منهاج الدین الجزء : 2 صفحة : 128
زمستان
آن افواج و حشم [هاي] مغل، كه باطراف رفته بودند قتال كردند، چون خبر كشتن
شحنهگان بچنگيز خان رسيده بود، فرمان داد، كه آن خلق را من كشتهام، از
كجا زنده شدند؟ درين كرت فرمان چنان است كه سر خلق از تن جدا كنند، تا زنده
نشوند. برين جمله همه شهرهاي خراسان را بار ديگر، خراب كردند و [در]
لشكريكه بدر سيستان رفته بود، سيستان را به جنگ بگرفتند، و در هر كوي [1] و در هر خانه جنگ بايست كرد، تا بر خلق دست يافتند، كه مسلمانان
سيستان، از زن و مرد، خورد و بزرگ، جمله جنگ كردند از كارد و [به] تيغ تا
همه كشته شدند، و عورات همه شهادت يافتند و لشكريكه بدر هرات رفته بود، در
هرات خواجهيي بود، چنانچه به تقرير پيوسته است او را خواجه فخر الدين عبد
الرحمن عبراني [2] صراف گفتندي، خواجه در غايت ثروت [3] و احترام،
درين كرت او شهر هرات را چند روز نگاه داشت، و ملك مبارز الدين سبزواري [4] از حصار فيروز كوه منهزم بهرات آمد [ه بود] او را سر لشكر ساخته بودند
چنين روايت كردند كه چون هرات [را] درين كرت بكشادند اين ملك مبارز الدين
مردي پير و خوب منظر [5] بود، در ميان شهر سوار شد، و سلاح پوشيده با
برگستوان، و نيزه گرفته جهاد ميكرد، تا شهادت يافت، و اللّه اعلم بحقايق
الاحوال
حديث (فتح) قلعه كاليون [6] و فيوار [7] از لشكر مغل
______________________________ [1] اصل: كوهي [2] كذا در
اصل و راورتي، مط عبراني، مب: عبراني راورتي گويد، عراقي هم نوشته شده، كه
در روضة الصفا و حبيب السير (عبرائي يا عرب) خوانده ميشود [3] در اصل خوب خوانده نمي شود [4] اصل و مط و مب: شيرازي، راورتي: سبزواري، در نسخ خطي مط سبزواري با سرداري هم بوده، ولي مؤرخين ديگر هم سبزواري نوشتهاند [5] مط و مب: خوش منظر [6] اصل: كاليور. مط
و مب و راورتي: كاليون، و طوري كه در حديث گذشتن چنگيز بر جيحون گذشت:
همين كاليون صحيح است كه حصني بود بين جبال باد غيس و هرات (مراصد) و در
تاريخ سيستان (ص 397) ملك مجد الدين كاليوني آمده كه ازينجا بود، [7]
كذا در تمام نسخ طوري كه گذشت اين قلعه را مؤلف در قادس ميداند، كه در
شمال هرات در بادغيس واقع است، ياقوت نام اين قلعه را (فيوار بيوار) در
غرجستان ميبرد، و گويد كه درين باره چيزي بدست نيامد، و يا يكي از سكنه
اين جايها ملاقات دست نداد، اين حصن و سنجه (كه پيشتر ذكر شد) در بين كوهها
واقعست (جغرافيه اراضي خلافت شرقي ص 417)
اسم الکتاب : طبقات ناصري(تاريخ ايران و اسلام) المؤلف : سراج جوزجانی، منهاج الدین الجزء : 2 صفحة : 128