ما را جلب كند.

تقريبا همۀ نسخه‌هاى اساس را بتفصيل و نسخه بدلها را به اجمال در مقدّمۀ مجلّدات ذى‌ربط معرّفى كرده‌ايم و در اين جا خود را از تكرار آن بى‌نياز مى‌دانيم.با اين حال جدول مشخصات دست‌نويسها(جدول شمارۀ 1)را در اين مقدّمه مى‌آوريم تا بطور خلاصه و يكجا اطلاعات نسخه‌شناسى لازم مربوط به نسخه‌ها در اختيار خواننده قرار گيرد.

چنان كه در اين جدول ملاحظه مى‌شود،نسبت نسخه‌هاى متعلّق به كتابخانۀ مركزى آستان قدس رضوى در مشهد بيش از هر كتابخانۀ ديگرى است،كما اين كه كهن‌ترين آنها هم كه در دوره‌هاى تاريخى بسيار دور از جانب واقفان دلسوخته و باورمند بر روضۀ رضويّه وقف شده است به اين كتابخانه تعلّق دارد،و همين امر كافى است كه آستان قدس رضوى خود را وظيفه‌مند بداند تا نشر پيراسته و شايستۀ آن را برعهده گيرد.

از ميان اين نسخه‌هاى سى و هشتگانه نسخۀ«ها»متعلق به كتابخانه پتنۀ هند كه مجلّدات 1 تا 13 را شامل مى‌شود،تنها خلاصه‌اى از تفسير ابو الفتوح است با تاريخ كتابت 734 ه‌،كه تاكنون كسى آن را در جايى به عنوان خلاصۀ روض الجنان معرفى نكرده است.اين نسخه با وجود آن‌كه به هنگام تصحيح مجلّدات مزبور كنار دست ما بود و در مواردى نيز بدان رجوع مى‌كرديم،با اين حال به علّت عدم همخوانى با نسخه‌هاى اصلى و تفصيلى،تقريبا در حواشى به عنوان نسخه بدل مورد استفاده قرار نگرفت و گرهى از مشكلات عديدۀ كار باز نكرد.

چون نسخه‌ها بتدريج گرد مى‌آمد و ما نمى‌توانستيم كار دراز آهنگ و زمان‌گير استنساخ و مقابله را تا رسيدن همۀ نسخه‌ها به تأخير بيندازيم،برخى از نسخه بدلها در حين كار و يا پس از اتمام مقابله و حتّى چاپ برخى مجلدات به دست ما مى‌رسيد تا آنجا كه مقدور بود و امكانات فنى كار اجازه مى‌داد حتّى پس از حروف چينى و صفحه‌بندى،متن را با اين نسخه‌ها مقابله مى‌كرديم و اهمّ اختلافها را در حاشيه مى‌افزوديم ولى متأسّفانه گاهى هم اين امكان از دست مى‌رفت و نسخه پس از چاپ و حتّى صحّافى مجلدى به دست ما مى‌رسيد كه در آن صورت به‌هيچ‌وجه