اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 345
اسلامی سالم و خالص برای او، و «تسلیما» تأکید برای فعل و به منزله تکرار آن است. [1] همچنین فی قوله تعالی: «حَتَّی تَسْتَأْنِسُوا وَ تُسَلِّمُوا عَلی أَهْلِها»، [2] فرموده: «تَسْتَأْنِسُوا»،
در آن دو وجه است: یکی از آن دو، این است که استیناس بر خلاف استیحاش است؛
یعنی به شما اجازه بدهد، و دوّم آنکه استیناس به معنای استعلام و استکشاف
است؛ یعنی حال ورود معلوم شود، و تسلیم به این است که بگوید: «السّلام
علیکم أ أدخل؟»: سلام بر شما اجازه ورود هست؟ [3] همینطور فی قوله
تعالی: «فَإِذا دَخَلْتُمْ بُیُوتاً فَسَلِّمُوا عَلی أَنْفُسِکُمْ»، [4]
فرموده: «فَإِذا دَخَلْتُمْ بُیُوتاً»، از خانههایی که در آن خوراک
میکنید، پس بر اهل آن خانه که از لحاظ دینی و خویشاوندی، از شما هستند،
ابتدا به سلام کنید. [5]4. تسلیم در تفاسیر روایی
الف- فی قوله تعالی: «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی
النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا
تَسْلِیماً»، [6] مرحوم شیخ طبرسی در تفسیر مجمع البیان، مرحوم سید هاشم
بحرانی در تفسیر برهان و ابن جمعه عروسی در تفسیر نور الثقلین روایاتی را
آوردهاند که ما در اینجا ترجمه فارسی آنها را به انضمام اصل حدیث، ذکر
میکنیم: 1. ابو حمزه ثمالی با اسنادش تا کعب بن عجره، و او گوید که چون
آیه نازل گردید، گفتیم: ای پیامبر خدا! ما بر سلام کردن بر شما آگاهی پیدا
کردیم، صلوات بر شما چگونه است؟ آن حضرت فرمود: «قولوا (یعنی بگویید):
اللهم صل علی محمّد و آل محمّد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم؛ انک
حمید مجید.» [7] 2. عبد اللّه بن مسعود چنین فرمود: چون بر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله صلوات میفرستید، پس
[1]. کشّاف، ج 1، ص 538. [2]. نور/ 27. [3]. کشّاف، ج 3، ص 58. [4]. نور/ 61. [5]. کشّاف، ج 3، ص 78. [6]. احزاب/ 56. [7].
مجمع البیان، ج 8، ص 369. در تفسیر برهان، ص 861- 862، این حدیث را محمّد
بن عباس با اسنادش تا کعب بن عجره، و از مسعود با اسنادش تا کعب بن عجره
نقل فرموده است.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 345