اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 272
فی
قوله تعالی: «وَ یَزِیدُ اللَّهُ الَّذِینَ اهْتَدَوْا هُدیً وَ
الْباقِیاتُ الصَّالِحاتُ خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَواباً وَ خَیْرٌ
مَرَدًّا» [1] نیز چنین گفته: کسانی که در راه هدایت گام نهادند، خداوند بر
هدایتشان میافزاید. بدیهی است هدایت درجاتی دارد. هنگامی که درجات نخستین
آن به وسیله انسان پیموده شد، خداوند دست او را میگیرد و به درجات
عالیتر میبرد، و همچون درخت باروری که هر روز مرحله تازهای از رشد و
تکامل را میپیماید، این هدایتیافتگان نیز در پرتو ایمان و اعمال صالحشان،
هر روز به مراحل بالاتری گام مینهند. در پایان آیه به آنها که بر
زیورهای زودگذرشان، در دنیا تکیه کرده، و آن را وسیله تفاخر بر دیگران قرار
دادهاند، پاسخ میدهد که: آثار و اعمال صالحی که از انسان باقی میماند،
در پیشگاه پروردگار تو، ثوابش بیشتر، و عاقبتش ارزشمندتر است: «وَ
الْباقِیاتُ الصَّالِحاتُ خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَواباً وَ خَیْرٌ
مَرَدًّا» (در پاورقی هم آمده که: مردّ (بر وزن نمد با تشدید دال) یا مصدر
است به معنای «رد و بازگشت»، و یا اسم مکان است به معنای «محلّ بازگشت» که
در اینجا منظور بهشت است، ولی احتمال اول با معنای آیه مناسبتر است). [2]4. باقیات صالحات در تفاسیر روایی
1. ابن جمعه عروسی در نور الثقلین فی قوله تعالی: «الْمالُ وَ
الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ الْباقِیاتُ الصَّالِحاتُ
خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَواباً وَ خَیْرٌ أَمَلًا»، [3] آورده که: در کتاب
معانی الاخبار با اسنادش از جعفر بن محمّد، امام صادق علیه السّلام، روایت
شده که آن حضرت فرمود: «" الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ
الدُّنْیا"، و ثمان رکعات اخر اللیل و الوتر، زینة الاخرة، و قد یجمعهما
اللّه لاقوام.»: مال و فرزند زینت زندگی دنیا هستند و هشت رکعت نماز آخر شب
و نماز وتر زینت آخرتاند و خدای عزّ و جلّ هر دو زینت را برای گروههایی
جمع فرموده است. [4]
[1]. مریم/ 76. [2]. تفسیر نمونه، ج 13، ص 125. [3]. کهف/ 46. [4]. نور الثقلین، ج 3، ص 263، حدیث 94- سید هاشم بحرانی این حدیث را در تفسیر برهان، ص 635، به نقل از
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 272