اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 188
علامه
طباطبایی در تفسیر المیزان در معنای امانت گفته است: هرگاه چیزی را به
ودیعه نزد کسی بسپارند تا از آن چیز محافظت کند، سپس آن را به صاحبش
بازگرداند (به آن امانت گویند)، و این امانتی که در آیه 72 احزاب: «إِنَّا
عَرَضْنَا الْأَمانَةَ»، ذکر شده، چیزی است که خدای متعال به انسان سپرده
تا آن را برای سلامت و در راه راست و مستقیم بودن خودش، محافظت کند و سپس
آن را به خدای سبحان همانطور که به ودیعه به او سپرده، بازگرداند. [1]3. امانت در تفاسیر
شیخ طوسی در تبیان فی قوله: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَی
السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ»، فرموده: بنا بر آنکه این اشیا
جماد هستند و تکلیف بر آنها صحیح نیست، در باب آن اقوالی گفته شده: یکی
آنکه مراد، «انا عرضنا الامانة علی السموات و الارض و اهل الجبال» است، و
دیگر آنکه در معنا، عظمت شأن امانت و بزرگی حقّ آن را میرساند و اینکه در
بزرگی منزلت اگر بر کوهها، آسمانها و زمین، با عظمتی که آنها دارند،
عرضه میشد و امر آن، به آنها تعلیم میشد، البتّه از پذیرفتن آن خوف
داشتند. و فی قوله: «إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولًا»، فرموده: یعنی انسان
به واسطه ارتکاب گناهان نسبت به خود، بسیار ستمکار و بسیار جاهل است به
جایگاه امانت و کیفری که با ارتکاب گناهان استحقاق آن را مییابد. ابن عباس
گفته است: معنای امانت، طاعت برای خدای متعال است و آن را امانت گفتهاند،
چون طاعت قابل سپردن به بنده است در حالی که او در قبول یا در ردّ بر آن
مختار است. [2] و فی قوله: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا
الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها الخ»، فرموده: در معنای آن سه قول بیان شده: قول
اوّل که از ابن عباس و دیگران نقل شده و بر آن از ابی جعفر، امام باقر، و
ابی عبد اللّه، امام صادق علیهما السّلام، نیز روایت آمده، این است که هر
چیزی که سپرده میشود، رد
[1]. المیزان، ج 16، ص 370. [2]. تبیان، ج 8، ص 333.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 188