س 1753: شخصى در وصيّتنامهاش آنچه را كه در منزل دارد به زنش بخشيده است و در خانه كتابى هم به خط موصى وجود دارد، آيا همسر او علاوه بر ملكيت اين كتاب، مالك حقوق ناشى از آن مانند حق چاپ و نشر هم مىباشد يا اينكه ورثه ديگر هم نسبت به آن سهيم هستند؟ ج: حق چاپ و نشر كتابى كه تأليف شده تابع ملك آن است، بنا بر اين كسى كه مؤلف در زمان حياتش كتاب خود را به او هبه كرده و تحويل او داده است و يا وصيت كرده كه متعلّق به او باشد، كتاب بعد از وفات مؤلف، متعلّق به آن شخص است و همه امتيازات و حقوق آن هم اختصاص به او پيدا مىكند.
س 1754: بعضى از ادارات و مؤسسات به مناسبتهاى مختلف هدايايى را به كارمندان خود مىدهند كه جهت آن معلوم نيست، آيا جايز است كارمندان آن را گرفته و در آن تصرف كنند؟ ج: در صورتى كه هديه دهنده بر اساس مقرّرات دولتى صلاحيت و اختيار آن را داشته باشد، دادن هديه از اموال دولتى مانعى ندارد و اگر دريافتكننده احتمال قابل توجهى بدهد كه هديه دهنده اين صلاحيت و اختيار را دارد، اشكال ندارد كه آن را از او بگيرد.
س 1755: آيا در قبض هبه از هبهكننده، مجرّد دريافت هبه از او كافى است يا آنكه علاوه بر آن بايد هبه را مخصوصاً در مواردى مانند ماشين، خانه، زمين و مانند آن به نام آن شخص ثبت نمايد؟ ج: منظور از اشتراط قبض در هبه، نوشتن قرارداد و امضاى آن نيست، بلكه مقصود اين است كه آن مال در خارج در اختيار و تحت تصرّف او قرار بگيرد و همين براى تحقّق هبه و حصول ملكيّت كافى است و فرقى بين اموالى كه هبه مىشوند، وجود ندارد.
س 1756: شخصى مالى را به مناسبت ازدواج يا تولد و يا امور ديگر به فرد ديگرى هديه داده است و بعد از گذشت سه يا چهار سال مىخواهد آنها را پس بگيرد، آيا برگيرندۀ هبه واجب است آنها را به او برگرداند؟ و اگر شخصى مالى را براى مراسم عزادارى يا جشنهاى تولد ائمه «عليهم السلام» بدهد، آيا حق دارد بعد از آن، اموال مزبور را پس بگيرد؟ ج: تا زمانى كه عين هديه نزد آن شخص به حال خود باقى باشد، جايز است هبهكننده، آن را مطالبه كند و پس بگيرد، به شرطى كه او از ارحام هبهكننده نبوده و هبه هم معوّضه نباشد، ولى در صورت تلف شدن هديه يا تغيير آن، نسبت به آنچه در زمان هبه به آن صورت بوده، حق مطالبه هديه و يا عوض آن را ندارد و همچنين پولى را كه انسان به قصد قربت و براى رضاى خدا، بدهد حق پس گرفتن آن را ندارد.
صدقه
س 1819: كميته امداد امام خمينى «قدس سره» صندوقهايى را در منازل، خيابانها و اماكن عمومى شهر و روستا براى جمعآورى صدقات و خيرات و رساندن آنان به دست فقرا و مستحقان قرار داده است. آيا جايز است علاوه بر حقوق ماهيانه و مزايايى كه كاركنان كميته امداد از آن نهاد مىگيرند، درصدى از پولهاى آن صندوقها به عنوان پاداش به آنان داده شود؟ و