نامه 9

به معاويه‌

قبيله ما (قريش) خواستند پيامبرمان را بكشند و ما را ريشه‌كن كنند، غم و اندوه را به جان‌هاى ما ريختند و هر چه مى‌توانستند بدى درباره ما انجام دادند، ما را از زندگانى خوش و راحت باز داشتند و ترس و خوف را با ما قرين گردانيدند، ما را به پناه بردن به كوه‌هاى صعب‌العبور مجبور ساختند و آتش جنگ با ما را روشن نمودند، ولى خداوند اراده نمود كه به وسيله ما شريعتش را نگهدارى كند و با دفاع ما شرّشان را از حريم آن باز دارد. مؤمنان ما، در اين راه (براى نگهدارى پيامبر صلى الله عليه و آله) خواستار ثواب بودند و كافران ما از اصل (خويشاوندى متعصّبانه) دفاع مى‌نمودند.

امّا ديگران از قريش (از غير تيره ما) كه ايمان مى‌آوردند از اين ناراحتى‌ها در امان بودند و اين به وسيله هم پيمانها و يا عشيره‌هايشان بود كه مورد حمايت قرار مى‌گرفتند و جان آنها در امان بود.

هرگاه آتش جنگ شعله مى‌كشيد ...

و مردم حمله مى‌كردند پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله اهل‌بيت خود را پيشاپيش لشكر قرار مى‌داد كه اصحابش از آتش شمشير و نيزه مصون بمانند (لذا) «عبيدة بن حارث» (پسر عموى پيامبر صلى الله عليه و آله) روز «بدر» كشته شد و «حمزه» (عموى آن حضرت) روز «احد» شهيد گشت و «جعفر» (پسرعموى رسول‌خدا) در «موته» شربت شهادت نوشيد. كسانى هم بودند كه اگر مى‌خواستم نامشان را مى‌بردم، كه دوست داشتند همانند آنان شهادت نصيبشان شود، امّا مقدّر بود زنده بمانند و مرگشان به تأخير افتد!

شگفتا! از اين روزگار كه مرا همسنگ كسى قرار داده كه چون من، خدمت به اسلام ننموده و سابقه‌اى در دين چون سابقه من- كه هيچ كس به مثل آن دسترسى ندارد- پيدا نكرده است، جز اين‌كه كسى ادّعايى كند كه من نمى‌شناسم و گمان نمى‌كنم خداوند نيز چنين كسى را بشناسد (زيرا كسى نيست كه چنان سابقه و خدماتى مثل من داشته باشد) و خدا را در هر حال شكر مى‌گويم.

و امّا آنچه از من خواسته‌اى كه قاتلان «عثمان» را به تو بسپارم من در اين باره فكر كردم، ديدم براى من جايز نيست كه آنها را به تو يا به غير تو بسپارم. به جان خودم سوگند اگر دست از گمراهى و اختلاف باز ندارى، بزودى خواهى يافت كه همانها به پيكار و تعقيب تو برخواهند خواست و نوبت آن را نمى‌دهند كه تو براى دسترسى به آنان زحمت جستجو در خشكى و دريا و كوه و دشت را تحمّل كنى ولى بدان اين جستجويى است كه يافتنش براى تو ناراحت كننده است و ديدارى است كه ملاقات آن تو را خوشحال نخواهد ساخت و سلام بر آنان كه اهل آنند!