پس از توبه، او را از بهشت به زمين فرستاد، تا با نسل خود زمين را آباد سازد، و بدين‌وسيله حجّت را بر بندگانش اقامه كند و پس از مرگ آدم زمين را از حجّت خالى نگذاشت و ميان فرزندان آدم و شناسايى خود، پيوندى برقرار كرد، قرن به قرن حجّتها و دليلها را بر زبان پيامبران برگزيده و حاملان رسالت خويش، براى آنها اقامه نمود تا اين‌كه به وسيله پيامبر ما محمد صلى الله عليه و آله حجّتش تمام گرديد ... و بيان احكام و انذار و بشارت و بيم او به سرمنزل آخر رسيد. روزيها را مقدّر و اندازه‌گيرى كرد: گاهى كم و گاهى زياد، و به تنگى و وسعت، به طور عادلانه، تقسيم فرمود، تا هر كه را بخواهد، به وسعت روزى و يا تنگى آن بيازمايد و با آن «شكر» و «صبر» غنى و فقير را مورد آزمايش قرار دهد.

سپس روزى وسيع را با فقر و بيچارگى درآميخت، و تندرستى را با حوادث دردناك توأم نمود؛ دوران شادى و سرور را با غصّه و اندوه مقرون ساخت، سرآمد زندگى را آفريد و آن را گاهى طولانى و گاهى كوتاه قرار داد، آن را مقدّم و يا مؤخرّ داشت، و براى مرگ اسبابى فراهم ساخت، و با مرگ رشته‌هاى زندگى را درهم پيچيد، و پيوندهاى مختلف را از هم گسست (و همه اينها اسباب و عواملى است براى آزمون انسانها).

از درونها آگاه است‌

خداوند از اسرار پنهانى مردم آگاه است، و هم از نجواى آنان كه آهسته سخن مى‌گويند و از آنچه در افكار به واسطه گمان خطور مى‌كند، و از تصميمهايى كه با يقين مى‌پيوندد، و از شعاعهاى خيانت‌آميز چشم كه از لابه‌لاى پلكها خارج مى‌گردد! و از آنچه در مخفيگاههاى دلها قرار دارد، و از همانها كه در پشت پرده‌هاى ظلمانى غيب پنهان است، و از آنچه پرده هاى گوش مخفيانه مى‌شنود، و از اندرون لانه هاى تابستانى مورچگان و خانه هاى زمستانى حشرات. از آهنگ اندوهبار زنان غمديده و صداى آهسته قدمها. و از جايگاه پرورش ميوه در درون پرده هاى شكوفه ها، و از مخفيگاه غارهاى حيوانات وحشى در دل كوهها و اعماق درّه‌ها، از نهانگاه پشه ها بين ساقه ها و پوست درختان، و از محلّ پيوستگى برگها به شاخه‌ها، و از آن‌جا كه نطفه‌ها از اصلاب حركت كرده و در درون رحمها به هم مى‌آميزند.

از آنچه پرده ابر را به وجود مى‌آورد و به هم مى‌پيوندد، و از ريزش قطرات باران كه ابرهاى متراكم مى‌بارند و از آنچه گردبادها با دامن خويش از روى زمين بر مى‌دارند، و بارانها با سيلاب خود آن را فرو مى‌نشانند و محو مى‌كنند. از فرو رفتن جانوران زمين كه در ميان تلهاى شن و ماسه پنهان شده است. از لانه‌هاى پرندگانى كه در قلّه بلند كوهها قرار دارند، و از نغمه هاى مرغان در آشيانه هاى تاريك، و از لؤلؤهايى كه در دل صدفها پنهان است و امواج درياها آنها را در دامن خويش پرورش داده‌اند.

از آنچه تاريكى شب آن را فرا گرفته، و يا خورشيد به آن نور افشانده است، و آنچه ظلمتها و امواج نور پى در پى آن را در بر مى‌گيرند.