عقيده‌اش را كتمان نمايد. سپس به دليل عقلى لزوم تقيّه در آيه بعد اشاره شده كه همان حفظ جان و جلوگيرى از هدر رفتن خون بدون هيچ اثر و ثمر مهمّى است.

بنابراين، يكى از وظايف ما حفظ نيروهاست، و نبايد بى‌جهت آن را هدر دهيم، بلكه بايد آن را براى مبارزه، و مقابله با دشمن ذخيره كنيم.

تقيّه خوفى و مداراتى‌

تقيّه بر دو قسم است: «تقيّه خوفى» و «تقيّه مداراتى».

آنچه تا كنون در مورد تقيّه بحث شد و در داستان مؤمن آل فرعون و عمّار ياسر و اصحاب كهف آمد از قسم اوّل بود؛ امّا منظور از تقيّه مداراتى آن است كه اطّلاع يافتن دشمن يا مخالفين از عقايد واقعى انسان خطرى ايجاد نمى‌كند، امّا همراهى با آنها و عمل كردن به برخى از احكامشان باعث وحدت و اتّحاد و انسجام بيشتر مى‌شود. اين نوع تقيّه را تقيّه مداراتى مى‌نامند.

اكنون مردم عربستان و وهّابى‌ها مى‌دانند زوّارى كه از ايران به مكّه و مدينه مشرف مى‌شوند غالباً شيعه هستند، و اين مطلب خطرى براى شيعيان ايجاد نمى‌كند، ولى در عين حال شيعيان در نماز جماعت آنها شركت كرده، و همانند آنها بر فرش سجده نموده، و به همراه آنها بر امواتشان نماز ميّت مى‌خوانند، چون اين كار- همان گونه كه در روايات متعدّد آمده- باعث وحدت و انسجام بيشتر و رفع كدورت‌ها و سوء ظن‌ها مى‌شود. از جمله در روايتى از امام صادق عليه السلام خطاب به يكى از يارانش به نام زيد مى‌خوانيم:

«خالِقُوا النَّاسَ بِاخْلاقِهِمْ، صَلُّوا فى‌ مَساجِدِهِمْ، وَعُودُوا مَرْضاهُمْ، وَاشْهِدُوا جَنائِزِهِمْ، وَان اسْتَطَعْتُمْ انْ تَكُونُوا الأَئَمَّةَ وَالْمُؤَذِّنِينَ فَافْعَلُوا؛ فَانَّكُمْ اذا فَعَلْتُمْ ذلِكَ قالُوا: هؤُلاءِ الْجَعْفَرِيَّةُ، رَحِمَ اللَّهُ جَعْفَراً، ما كانَ احْسَنَ ما يُؤَدِّبُ اصْحابَهُ، وَاذَا تَرَكْتُمْ ذلِكَ قالُوا: هؤُلاءِ