غنيمت در لغت‌

آنچه از كتابهاى لغت استفاده مى‌شود اين است كه در ريشه معناى لغوى اين كلمه، عنوان جنگ و آنچه از دشمن به دست مى‌آيد نيفتاده است، بلكه هر درآمدى را شامل مى‌شود؛ به عنوان شاهد به چند نمونه از كتب معروف و مشهور لغت كه مورد استناد دانشمندان و ادباى عرب است اشاره مى‌كنيم:

در كتاب «لسان العرب» مى‌خوانيم:

«والغُنمُ الفوزُ بالشى‌ءِ من غير مَشقَّة

؛ غنم يعنى دسترسى يافتن به چيزى بدون مشقّت».

در كتاب مفردات راغب مى‌خوانيم:

«استُعمِلَ (غَنَم) في كلِّ مَظْفورٍ بهِ مِن جَهة العدى‌ وغيرهم‌

؛ غنيمت در هر چيزى كه انسان از دشمن و يا غير دشمن به دست آورد به كار رفته است».

غنيمت در عرف‌

در استعمالات معمولى نيز غنيمت در برابر غرامت ذكر مى‌شود، همان‌طور كه غرامت داراى معناى وسيعى است وهرگونه غرامت را شامل مى‌شود غنيمت نيز معنى وسيعى دارد و به هرگونه درآمد قابل ملاحظه‌اى گفته مى‌شود، اين كلمه در نهج‌البلاغه در موارد زيادى به همين معنا آمده است از جمله: